guerrilla
 
Encyklopedia PWN
guerrilla
[gerrịja; hiszp., ‘mała wojna’] Wymowa,
wojna nieregularna, partyzantka.
w Hiszpanii nazwa użyta po raz pierwszy na określenie walk przeciw okupacji fr. 1808–14. W Ameryce Łac. tradycyjna forma walki z władzą (lub obcą interwencją), prowadzonej przez nieregularne oddziały partyzanckie wspierane przez zbuntowane oddziały armii, od końca lat 50. XX w. często z pozycji lewicowych, w celu przejęcia władzy i realizacji radykalnych przemian społ.-polit., gosp. i ustrojowych (zwł o charakterze socjalist.); termin guerrilla stosuje się także wobec organizacji partyzanckich działających na obszarze danego kraju lub regionu. Na rozwój współcz. guerrilli (zwłaszcza lewicowej) znaczny wpływ miało zwycięstwo rewolucji kubańskiej (1956–59) i przejęcie władzy na Kubie przez partyzancki Ruch 26 Lipca; Kuba od lat 60., w ramach tzw. strategii kontynentalnej, opartej na koncepcjach E. „Che” Guevary i F. Castro, organizowała i wspierała lewicowe ruchy partyzanckie w Ameryce Łacińskiej. W 2. poł. lat 60. aktywnie działali m.in. urugwajscy tupamaros, w latach 70. Sandinowski Front Wyzwolenia Narodowego w Nikaragui; w latach 80. do najbardziej znanych i aktywnych ugrupowań guerrilli należały: Front Wyzwolenia Narodowego im. F. Marti w Salwadorze, Sender Luminoso w Peru, Armia Wyzwolenia Nar. i Ruch 19 Kwietnia (M-19) w Kolumbii, Gwatemalska Jedność Lud.-Rewolucyjna; niektóre z nich przekształciły się następnie w partie polityczne.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia