galera
dawny okręt wojenny (czasem handlowy);
[wł.],
galera
Encyklopedia PWN
głównym napędem galery były wiosła, a pomocniczym — żagle; galer używano od starożytności, np. galery rzymskie (zależnie od usytuowania wioseł jedno-, dwu- lub trójrzędowe); ok. 1000 pojawiły się we flotach wojennych włoskich państw-miast (Wenecja, Genua). Początkowo galery były niewielkimi statkami bez nadbudówek, o ok. 20 wiosłach w 2 rzędach z każdej burty i 1 maszcie z żaglem łacińskim, uzbrojonymi w taran dziobowy i katapulty. Z czasem — do końca XVIII w. — przekształciły się w okręty długości do ok. 60 m, szerokości 6,5 m, napędzane 26–34 wiosłami w 1 rzędzie z każdej burty, z 3–8 galernikami przy każdym wiośle (najemnikami lub przykutymi do wioseł skazańcami), i żaglami rozpiętymi na 2 lub 3 masztach; miały wysokie, bogato zdobione nadbudówki na dziobie i rufie, wyposażone w baterię kilku dział; załoga dużych galer liczyła do 500 ludzi. Galery stanowiły do XVI w. główny człon flot wojennych na Morzu Śródziemnym; były też używane jako statki handlowe i pasażerskie. Ze względu na słabą stateczość nie nadawały się do żeglugi oceanicznej, jednak ich szybkość, zwrotność i niezależność od wiatru powodowała, że były wykorzystywane przez Hiszpanię jeszcze w czasie wojen napoleońskich. W XVII i XVIII w. stanowił też znaczną część wojennych flot Rosji i Szwecji; we Francji wykorzystywano je jako statki-więzienia jeszcze w XIX w.
