futbol amerykański,
sportowa gra zespołowa, przepisami zbliżona do rugby;
futbol amerykański
Encyklopedia PWN
rozgrywany między 2 drużynami złożonymi z 11 graczy (4 napastników, 7 obrońców), na boisku (pokrytym trawą naturalną lub sztuczną) o wymiarach 109,68 × 48,74 m; długość pola gry (podzielonego poprzecznie na 20 równych pasów) wynosi 91,4 m, po obu stronach jest ono ograniczone strefami końcowymi, gdzie znajdują się bramki; celem gry jest zdobycie punktów przez położenie owalnej piłki w strefie końcowej lub przerzucenie jej albo kopnięcie nad poprzeczką, pomiędzy słupkami bramki w kształcie litery H (wys. słupków 6,10 m, szer. bramki 7,11 m, poprzeczka na wys. 3,05 m); piłkę można przenosić w rękach, rzucać lub kopać; czas gry wynosi 48 min (w futbolu amerykańskim zawodowym — 60 min), mecz jest podzielony na 4 kwarty; futbol amerykański jest grą brutalną, w której zawodnicy atakują, stosując niemal wszystkie sposoby chwytania przeciwnika; noszą specjalne ochronne ubrania oraz kaski z osłoną twarzy. Futbol amerykański powstał w Ameryce Północnej w XIX w.; wywodzi się z europejskiej piłki nożnej i rugby; był uprawiany głównie na uniwersytecie i w college’ach; pierwszy mecz odbył się 1869 w New Brunswick między drużynami Rutgers College i Princeton University; 1894–1905, ze względu na brak jednolitych przepisów oraz szczególną brutalność gry, znacznie zmniejszyła się jego popularność; ponowny rozkwit futbolu amerykańskiego po utworzeniu 1910 narodowej organizacji sportowej (NCAA), która spowodowała zmianę przepisów, zmniejszając brutalność gry i wypadkowość. Zawodowy futbol amerykański istnieje w USA od 1890; 1920 powstało stowarzyszenie futbolu zawodowego (APFA), przekształcone 1922 w National Football Leage (NFL), a od 1983 działa też United State Football Leage (USFL). Oprócz futbolu amerykańskiego istnieje futbol kanadyjski oparty na tych samych zasadach, lecz różniący się nieco przepisami oraz futbol australijski — znacznie różniący się zasadami gry, m.in. boisko owalne, bramki składające się z 4 słupków bez poprzeczki, drużyny po 18 zawodników, grających bez kasków i ochraniaczy.
