fotoreprodukcja

fotoreprodukcja

[gr.-łac.],

poligr. proces wykonywania negatywów i diapozytywów fotoreprodukcyjnych na podstawie oryginałów (tekstów, rysunków kreskowych, fotografii, obrazów malowanych), przeprowadzany metodami fot., obecnie zwykle przy użyciu komputerów;

w wypadku oryginałów wielobarwnych f. obejmuje też proces sporządzania wyciągów barwnych. Negatywy lub diapozytywy służą do wykonywania form drukowych (kopiowanie), a następnie do wykonywania odbitek drukarskich (reprodukcji oryginału).

Rozróżnia się oryginały jednotonalne, tj. czarno-białe, i wielotonalne, odznaczające się zmiennym nasileniem szarości na obrazach czarno-białych lub barw na obrazach wielobarwnych. W wypadku oryginału jednotonalnego (np. tekstu lub rysunku kreskowego na papierze) proces f. przeprowadza się najczęściej przy użyciu komputera — wprowadzone do pamięci komputera teksty (za pomocą specjalnych programów edytorskich) lub rysunki kreskowe (za pomocą skanera) są drukowane przy użyciu sterowanej komputerem drukarki lub zostają zapisane na błonie fot. przy użyciu komputerowej naświetlarki laserowej (otrzymuje się negatyw lub diapozytyw).

Metody te wypierają dawniej powszechnie stosowane metody fot., w których odbitki tekstów (składanych za pomocą czcionek) i rysunki kreskowe fotografowano na błonie fot. w aparatach fotoreprodukcyjnych, otrzymując po obróbce fot. negatyw. Diapozytywy otrzymywano z negatywów przez stykowe kopiowanie na błonie fotograficznej.

Obrazy wielotonalne przekształca się w procesie f. w obrazy rastrowe (raster, autotypia), obecnie gł. metodą elektroniczną za pomocą urządzenia do generacji punktów rastrowych (RIP, ang. Raster Image Processor). W wypadku obrazów wielobarwnych, składających się z wielu tys. odcieni barwnych, jednym z etapów f. jest sporządzenie tzw. wyciągów barw, tj. rozłożenie obrazu na barwy podstawowe (CMYK): niebieskozieloną, purpurową, żółtą i czarną. Obecnie do tego celu stosuje się gł. skanery. Zastępują one do niedawna stosowane filtry opt., zatrzymujące promieniowanie o określonej długości fali; np. do otrzymywania wyciągu barwy purpurowej stosowano filtr zielony, barwy żółtej — filtr niebieskofioletowy, barwy niebieskozielonej — filtr czerwonopomarańczowy. Negatywy lub diapozytywy każdego wyciągu kopiuje się na płytę z warstwą światłoczułą, uzyskując 4 oddzielne formy drukowe; w procesie drukowania otrzymuje się z nich odbitki w 4 barwach podstawowych, które, optycznie nakładając się na siebie, tworzą wiele tys. odcieni barwnych.

Herbert Czichon