fenomen

fenomen

[gr. phainómenon ‘to, co się zjawia, pokazuje’],

filoz. w sensie węższym, mianem fenomenem określa się zjawisko fizyczne lub psychiczne będące przedmiotem postrzegania, w szerszym zaś — wszelki fakt empiryczny, będący punktem wyjścia badań naukowych;

takie pojmowanie fenomenu występuje m.in. u F. Bacona, R. Descartes’a i G.W. Leibniza; I. Kant za f. uważał wszystko to, co może być „przedmiotem możliwego doświadczenia”, tzn. jedynie dostępnym przedmiotem naszego poznania w odróżnieniu od niepoznawalnych „rzeczy samych w sobie”; znaczenie terminu „fenomen”, nadane przez Kanta, rozpowszechniło się w literaturze filozoficznej XIX w., zwłaszcza u kantystów i neokantystów; pot. zjawisko rzadko spotykane, coś niezwykłego, wyjątkowego, osobliwość, wyjątkowa osoba.