farerska literatura

farerska literatura,

literatura skand. ludu Farerów, zamieszkującego W. Owcze.

Najstarszym zabytkiem literatury tworzonej przez Farerów jest spis reguł z 1298 dotyczących dostaw owiec, ujawniających społ.-ekon. struktury państwa. Początek l.f. wiąże się z zachowanym w XV-wiecznym islandzkim rękopisie fragmentem sagi farerskiej oraz z tworzonymi w dialektach pieśniami lud. z najbardziej znaną Sjúrða kvæði [‘pieśń o Sigurdzie’]. Przez wieki następne istniała ustna twórczość lud., tzw. Føroya kvaedi [‘pieśń farerska’], którą częściowo zarejestrował Poul Nolsøe (1766–1809). W 1822 ukazała się pierwsza drukowana książka w języku farerskim, Faerøske Quaeder om Sigurd Fafnersbane og hans Æt [‘pieśni farerskie o Sigurdzie zabójcy Fafnira i jego rodzie’], wyd. przez H.Ch. Lyngbye; wyszły m.in. zbiory lud. ballad (1872–1905) oraz podań (1898–1901). Duże zasługi w umacnianiu odrębności literatury i języka farerskiego położyli S. av Skardi i R. Rasmussen, m.in. zakładając na W. Owczych uniw. lud.; obudzenie świadomości nar. w XIX w. zaowocowało rodzimą twórczością patriotyczną. W XX w. istotny wkład w rozwój języka farerskiego wnieśli językoznawcy M.A. Jacobsen, Ch. Matras, którzy doprowadzili do utworzenia 1965 akademii nar. Frodskaparsetur Føroya (przekształconej w szkołę wyższą), zajmującej się badaniem języka i literatury farerskiej. Głównymi wątkami współczesnej literatury farerskiej stały się: natura, optymistyczny stosunek człowieka do pracy i przyrody, akcentowanie demokr.-humanist. wartości; najwybitniejsi twórcy to: W. Heinesen, Ch. Matras, R. Long i K. Hoydal (tłumacz utworów P. Nerudy); szerszy rozgłos zyskali: J.-F. Jacobsen, M. Joensen i H. Brú. Organem nowej literatury farerskiej jest pismo „Vardin”. Młodszą generację prezentują poeci: Th.N. Djurhuus i A. Kristiansen, R.R. Patursson, M. Gøtuskegg, M. Næs, G.H. Nielsen, A. Joensen, M. Poulsen oraz prozaicy: J.-P. Heinesen i H. Andreassen (m.in. tłumacz poezji Z. Herberta), O. Johansen, L. Didriksen, D. Joensen, R. Helmsdal.