ekspresjonizm. Sztuka
 
Encyklopedia PWN
ekspresjonizm. Sztuka.
W sztukach plastycznych związany z ówczesnymi awangardowymi prądami (np. dadaizmem, fowizmem, futuryzmem); główne cechy: subiektywizm przez spontaniczne wyrażanie przeżyć wewnętrznych, tendencje mistyczne i krytyka współczesnej cywilizacji, posługiwanie się brutalnym kontrastem, karykaturą i groteską, celowe deformowanie zewnętrznego obrazu świata. Bezpośrednimi prekursorami ekspresjonizmu byli: V. van Gogh, H. Toulouse-Lautrec, J. Ensor i E. Munch; ekspresjoniści nawiązywali m.in. do sztuki społeczeństw pierwotnych i sztuki dziecięcej, do średniowiecznej rzeźby, sztuki ludowej, fowizmu i symbolizmu. Ogólną tendencją było przywiązywanie dużej wagi do formy (linearyzm, deformacja obrazu, abstrakcyjny koloryt w dysonansowych zestawieniach), rezygnacja z wiernego odtwarzania rzeczywistości na rzecz wnikliwej analizy przeżyć wewnętrznych i spotęgowania siły wyrazu (ekspresji). Rozwinęła się grafika (zwłaszcza drzeworyt). Ośrodkiem ruchu było ugrupowanie Die Brücke (E.L. Kirchner, E. Heckel, K. Schmidt-Rottluff, E. Nolde, M. Pechstein) i Der Blaue Reiter (W. Kandinsky, F. Marc, A. Macke); z ekspresjonizmem byli związani także P. Modersohn-Becker, O. Kokoschka, E. Barlach, K. Hofer. Ekspresjonizm rozwinął się też we Francji (fowiści, malarze z École de Paris), Belgii (C. Permeke, F. Mesereel), Polsce (m.in. ugrupowania Formiści, Bunt), Holandii, Hiszpanii, a także w obu Amerykach (m.in. w Brazylii i Meksyku).
Bibliografia
S. Barron Skulptur des Expressionismus, München 1985
D. Gordon Expressionism: Art and Idea, New Haven–London 1987.
zgłoś uwagę
Ilustracje
Munch Edvard, Zazdrość, 1895fot. Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Nolde Emil, Maria Egipcjanka, 1912 — Kunsthalle Hamburgfot. Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Kirchner Ernest Ludwig, Sąd Parysa, 1912 — Ludwigshafen, Wilhelm-Hack-Museum fot. Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Munch Edvard, Krzyk, 1893 — Galeria Narodowa, Oslofot. Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Kokoschka Oskar, Most Karola, 1934 — Národní galerie, Praga fot. Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Kokoschka Oscar, Adela Astaire, 1926 — Kunsthaus, Zurych fot. Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia