eklektyzm

eklektyzm

[gr. eklektikós ‘wybierający’],

arch., szt. plast. termin przejęty z filozofii, oznaczający połączenie w jednym dziele wybranych elementów pochodzących z różnych epok i środowisk artystycznych, które nie prowadzi do syntezy formy;

po raz pierwszy zastosowany w odniesieniu do sztuki przez J.J. Winckelmanna (1763); od tego czasu pojęcie to było różnie definiowane, różne też były zakresy jego rozumienia, choć z reguły używano go w znaczeniu pejoratywnym; obecnie jest stosowane w zasadzie w 3 znaczeniach: jako określenie pewnych zjawisk fazy początkowej bądź końcowej („schyłkowej”) niektórych nurtów stylowych (np. sztuki ptolemejskiej czy hellenistycznej), jako szeroko rozumiane określenie postawy artystycznej i jako określenie stylu w sztuce, a zwłaszcza architekturze XIX w.; ze względu na negatywne konotacje pojęcia eklektyzmu, w ostatnich latach daje się obserwować tendencja do unikania go w tym ostatnim znaczeniu; eklektyzm bywa też definiowany jako metoda twórcza w odniesieniu do architektury, historyzmu i postmodernizmu.

Paryż, Gmach Opery (Francja)

Kraków, Teatr im. Juliusza Słowackiego

Książ, zamek Hochbergów