działo
 
Encyklopedia PWN
działo,
broń palna (lufowa) służąca do wyrzucania pocisków o kalibrze ponad 20 mm dzięki energii (ciśnieniu gazów) wyzwalanej podczas spalenia materiału wybuchowego miotającego (prochu);
działa są przeznaczone do niszczenia siły żywej, sprzętu i umocnień (budowli ochronnych). Ze względu na właściwości bojowe działa dzieli się na działa ogólnego przeznaczenia (tzw. działa polowe) i działa specjalne (np. czołgowe, lotnicze, okrętowe, przeciwlotnicze, przeciwpancerne); w zależności od sposobu przemieszczania rozróżnia się działa ciągnione (holowane przez samochody lub ciągniki artyleryjskie) i działa samobieżne (z własnym napędem jezdnym, w przeciwieństwie do czołgów działa te nie mają obrotowej wieży). Do głównych części (zespołów) działa należą: lufa, komora (nasada) zamkowa, zamek, urządzenie oporowo-powrotne (do wyhamowania odrzutu), kołyska, łoże górne, mechanizmy naprowadzania, odciążacze, łoże dolne, celownik i tarcza ochronna (moździerze nie mają szeregu wymienionych części, a niektóre działa mogą mieć jeszcze inne zespoły); działa mogą być nieautomatyczne, półautomatyczne i automatyczne. W działach bezodrzutowych, dzięki specjalnej konstrukcji zamka oraz łuski, nie występuje zjawisko odrzutu; jest on eliminowany przez reakcję wypływu części gazów prochowych do tyłu; działa takie (znacznie lżejsze, umieszczone na lekkich podstawach trójnożnych lub dwukołowych) używane są m.in. przez piechotę, wojska powietrznodesantowe, głównie do zwalczania broni pancernej (czołgów) pociskami kumulacyjnymi. Mogą stanowić również uzbrojenie wozów bojowych lub występować w wersji samobieżnej (zwykle kilka sprzężonych dział bezodrzutowych). Pierwszych dział (zwanych bombardami) zaczęto używać w Europie na początku XIV w. W XV w. nastąpił podział na armaty, moździerze i haubice.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia