drewno

drewno,

techn. surowiec organiczny otrzymywany ze ściętych drzew i formowany przez obróbkę w różnego rodzaju sortymenty (drewna sortyment).

Techniczne właściwości drewna zależą od budowy chemicznej i anatomicznej tkanek oraz od struktury ścian komórkowych; dzięki porowatej budowie oraz systemowi przestrzeni kapilarnych drewno ma dużą wytrzymałość przy małej gęstości (względna wytrzymałość drewna dorównuje wytrzymałości stali), wykazuje małe przewodnictwo ciepła i dźwięku. Zaletą drewna jest łatwość obróbki, do wad zaś zalicza się dużą higroskopijność, pęcznienie, kurczenie się i pękanie drewna oraz jego małą trwałość; wady te można wyeliminować lub ograniczyć, produkując drzewne tworzywa. Cechy fizyczne i wytrzymałościowe drewna są różne w zależności od układu elementów budowy anatomicznej (wzdłuż włókien, promieniowo, stycznie). Drewno w przekroju poprzecznym wykazuje współśrodkowe pierścienie, zwane słojami rocznymi, których liczba nad ziemią określa wiek drzewa; na przekrojach słoi rocznych rozróżnia się warstwy drewna wczesnego i drewna późnego, które ma gęstość 1,5 raza większą od wczesnego; u większości drzew uwydatniają się 2 strefy na przekroju poprzecznym: biel i twardziel, która ma wyższą trwałość. Drewno jest konglomeratem kilku wielkocząsteczkowych związków organicznych: celulozy, hemicelulozy, ligniny i in. substancji, jak żywice, woski, tłuszcze, barwniki, garbniki, alkaloidy i związki mineralne. Drewno jest zbudowane w 40–60% z celulozy powiązanej chemicznie i mechanicznie z ligniną i hemicelulozami, które stanowią ok. 15% masy suchego drewna; udział ligniny, zależnie od gatunku, wynosi 25–30%. Fizyczne i mechaniczne właściwości decydują o możliwości zastosowania drewna w konstrukcjach budowlanych i przemyśle; są to: gęstość, całkowity skurcz, wytrzymałość na ściskanie, ścinanie, rozciąganie, zginanie statyczne; trwałość zależy od gatunku drewna i warunków zewnętrznych; drewno budynków mieszkalnych ulega zniszczeniu w ciągu kilkudziesięciu lat; w warunkach suchych i stałej wilgotności lub stale zanurzone w wodzie nie niszczeje w ciągu setek lat; trwałość drewna zwiększa się przez nasycenie go substancjami przeciwgnilnymi, zabezpieczającymi od wilgoci lub ognioodpornymi. Drewno ma zastosowanie w budownictwie jako materiał budowlany, wykończeniowy i pomocniczy (rusztowania, deskowania), w górnictwie (kopalniaki), kolejnictwie (podkłady), telekomunikacji (słupy), w przemyśle meblarskim, chemicznym (do produkcji celulozy i ścieru). Szybko rozwijającą się dziedziną przetwórstwa drewna jest produkcja tworzyw drzewnych.

Drewno