doża
 
Encyklopedia PWN
doża
[wł. doge < łac. dux ‘wódz’],
najwyższy dygnitarz państw. w Rep. Weneckiej (od 697) i w Rep. Genueńskiej (od 1337);
w Wenecji dożę wybierano spośród członków rodów arystokratycznych; urząd był dożywotni (mimo często podejmowanych prób nie stał się nigdy dziedzicznym); początkowo o dużym zakresie władzy, w miarę wzrostu znaczenia oligarchii, stopniowo ograniczano kompetencje d. na rzecz organów kolegialnych, pozostawiając mu dowództwo wojsk.; wg tradycji pierwszym d. Wenecji był P.L. Anafesto; najsłynniejsi: E. Dandolo (1192–1205) i F. Foscari (1423–57). W Rep. Genueńskiej urząd d. został wprowadzony przez S. Boccanegra w celu zakończenia walk wewn.; d. poddano ścisłej kontroli cechów i wysokiego urzędnika zw. kapitanem lud.; 1528 A. Doria wprowadził dwuletnią kadencję doży, z dostępem do urzędu tylko dla członków rodzin arystokratycznych. Urzędy d. w Wenecji i Genui zostały zlikwidowane 1797 przez Napoleona Bonapartego, po zajęciu północnych Włoch.
zgłoś uwagę
Ilustracje
Tycjan, Doża Marcantorio Trevisani, ok. 1553 — Muzeum Sztuk Pięknych, Budapesztfot. A. Pieńkos/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Bellini Giovanni, Portret doży — National Gallery, Londynfot. Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia