darśana
 
Encyklopedia PWN
darśana
[sanskr., ‘spojrzenie’, ‘pogląd’],
indyjska nazwa systemów filozoficznych;
początki filozofii w Indiach są związane z upaniszadami (od VIII w. p.n.e.), choć treści filoz. pojawiają się w młodszych hymnach Rygwedy (prawdopodobnie ok. XV w. p.n.e.); pierwsze systemy filoz. zaczęły się kształtować ok. VI–V w. p.n.e., m.in. buddyzm, dźinizm, ćarwaka, sankhja i wajśeszika; tradycja bramińska dzieli systemy filoz. na ortodoksyjne (astika) i nieortodoksyjne (nastika); w Indiach powstały liczne dzieła doksograficzne, najstarszym jest Szad-darśana-samuććaja [‘kompendium sześciu systemów’] (VIII w.) autorstwa Haribhadry, opisujące buddyzm, njaję, sankhję, dźinizm, wajśeszikę, mimansę i dodatkowo lokajatę; w XIV w. Madhawa-Widjaranja napisał ważne dzieło Sarwa-darśana-sangraha [‘zbiór wszystkich systemów’]; od ok. XII w. (po raz pierwszy w traktacie Wiśwa-sara-tantra) mówi się o tzw. 6 systemach bramińskich (szad-darśana) ujętych w pary: njaja i wajśeszika, sankhja i joga, mimansa i wedanta.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia