dalmierz
 
Encyklopedia PWN
dalmierz,
przyrząd do pomiaru odległości;
najczęściej stosuje się: dalmierze mikrofalowe i elektrooptyczne (oba zw. też elektromagnetyczne) oraz dalmierze optyczne, opierające się na obserwacji wzrokowej. Dalmierze mikrofalowe mierzą odległość na podstawie pomiaru czasu przebiegu fali elektromagnetycznej (dł. 0,8–20 cm) wzdłuż mierzonego odcinka od nadajnika (stacji gł. pomiarowej) do reflektora (stacji pomocniczej odzewowej) i z powrotem; dalmierze elektrooptyczne pracują w zakresie częst. opt., najczęściej w podczerwieni, obejmują swym zakresem fale dł. 0,35–1,1 mm, a mierzoną odległość wyznacza się zwykle na podstawie różnicy faz fali emitowanej przez nadajnik i fali odbitej od reflektora (zwierciadła), ustawionego w płaszczyźnie namierzonego przedmiotu; jako źródeł światła używa się gł. diod elektroluminescencyjnych lub laserów (dalmierz laserowy); maks. odległość mierzona za pomocą dalmierzy mikrofalowych wynosi 50 km, dalmierzy elektrooptycznych z diodami świecącymi — 10 km, d. laserowych — 10 000 km; znajdują one zastosowanie w geodezji, nawigacji, technice wojskowej, fotografii (autofocus). Spośród dalmierzy optycznych najczęściej stosuje się dalmierze Reichenbacha i dalmierze stereoskopowe; dalmierz Reichenbacha jest to luneta mająca w polu widzenia okularu dodatkowe poziome kreski (lub nitki), które wyznaczają na obrazie obserwowanego przedmiotu odcinek proporcjonalny do odległości tego przedmiotu od lunety; stanowi zwykle część przyrządu geodezyjnego lub nawigacyjnego (lunety geodezyjnej, teodolitu); maks. mierzona odległość — 300 m; dalmierze stereoskopowe, dawniej powszechnie stosowane do celów geodezyjnych i wojsk., obecnie — gł. w fotografii jako urządzenia służące do nastawiania ostrości obrazu (samodzielne lub będące częścią aparatu fot., sprzężone z mechanizmem ogniskowania).
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia