ciśnienie krwi

ciśnienie krwi,

fizjol. ciśnienie występujące w sercu i naczyniach krwionośnych;

rozróżnia się ciśnienie krwi tętnicze i żylne. Ciśnienie tętnicze powstaje wskutek rozciągnięcia sprężystych ścian tętnic krwią wyrzucaną przez komory serca i zależy od oporu, jaki napotyka krew opuszczając tętnice; opór ten jest największy w obrębie tętniczek i zależy od stopnia skurczu otaczającej je mięśniówki (mięśni gładkich znajdujących się w ścianach naczyń). Ciśnienie tętnicze podlega oscylacjom zależnym od pracy serca i jest najwyższe (ciśnienie skurczowe) w momencie wtłoczenia porcji krwi do tętnic podczas skurczu komór serca, najniższe (ciśnienie rozkurczowe) w stanie ich rozkurczu. Za średnie ciśnienie tętnicze przyjmuje się sumę ciśnienia rozkurczowego i 1/3 różnicy między ciśnieniem skurczowym i rozkurczowym. Ruch krwi w naczyniach odbywa się pod działaniem ciśnienia napędowego, czyli różnicy między średnim ciśnieniem w początkowym odcinku tętnicy gł. (aorty) a ciśnieniem żylnym w miejscu ujścia żyły próżnej do prawego przedsionka serca. W czasie przechodzenia przez tętniczki ciśnienie krwi gwałtownie spada i zanika jego pulsacja, co umożliwia nieprzerywany przepływ krwi do żył przez naczynia włosowate narządów. Ciśnienie tętnicze skurczowe wynosi przeciętnie u zdrowego człowieka w spoczynku 120 mm Hg (ok. 16 kPa), a rozkurczowe — 75–80 mm Hg (10–10,6 kPa); po ciężkich wysiłkach fiz. ciścienie skurczowe może przekraczać 200 mm Hg.