budapesztański szczyt KBWE,
5–6 XII 1994, spotkanie szefów państw lub rządów 52 państw uczestniczących w procesie Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie;
budapesztański szczyt KBWE
Encyklopedia PWN
poprzedzony spotkaniem przeglądowym, trwającym od 10 X 1994. W trakcie szczytu, ze względu na przeobrażenia, jakie dokonywały się w charakterze pracy KBWE od 1990 (paryski szczyt KBWE), oraz kierując się wolą nadania tej działalności nowego impulsu, postanowiono o zmianie nazwy KBWE na Organizację Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE); zmiana ta nie oznaczała zmiany statusu prawnego (OBWE nie uzyskała osobowości prawnej na gruncie prawa międzynar.) ani zmiany charakteru zobowiązań przyjętych w ramach procesu KBWE. Zaaprobowano Kodeks postępowania państw w dziedzinie polityczno-militarnych aspektów bezpieczeństwa, który wszedł w życie 1 I 1995 jako dokument wiążący politycznie, regulujący normy postępowania państw w sprawach bezpieczeństwa i demokr. kontroli nad siłami zbrojnymi; potwierdził on zasadę niestosowania siły i wprowadził pojęcie solidarnego działania państw w przypadku naruszenia norm i zasad OBWE; zawierał szczegółowe postanowienia dotyczące polit. neutralności sił zbrojnych, standardów demokr. kontroli nad wojskiem, wymogu poszanowania praw i wolności osób pełniących służbę wojsk.; precyzował zasady użycia sił zbrojnych w czasie wojny i pokoju, w tym w konfliktach domowych. Szczyt podjął decyzje wzmacniające rolę OBWE, zwłaszcza w zakresie zapobiegania konfliktom i rozwiązywania kryzysów, a także monitorowania, jak są przestrzegane standardy i normy tzw. ludzkiego wymiaru OBWE; zwiększył zadania dyplomacji prewencyjnej OBWE; przyjął zasadę, że lokalne konflikty na obszarze OBWE powinny być najpierw podejmowane przez jej instytucje, zanim zostaną przekazane Radzie Bezpieczeństwa NZ; zaaprobował nowelizację Dokumentu wiedeńskiego i zapoczątkował dyskusję nad modelem bezpieczeństwa w XXI w.
