biologia molekularna
 
Encyklopedia PWN
biologia molekularna,
interdyscyplinarna dziedzina nauki zajmująca się wyjaśnianiem zjawisk biologicznych poprzez ustalanie budowy i funkcji cząsteczek biorących udział w procesach życiowych: głównie DNA, RNA i białek.
Rozwój biologii molekularnej był możliwy dzięki osiągnięciom genetyki, biochemii i biofizyki. Pod koniec lat 70. XX w., po wypracowaniu specyficznych metod badawczych, stała się ona niezależną dyscypliną naukową, której pojęcia i metody znalazły zastosowanie w większości działów biologii oraz w medycynie i socjologii. Badania biologii molekularnej doprowadziły do ustalenia kodu genetycznego i sposobu przekazywania informacji genetycznej komórkom potomnym (replikacja DNA) oraz użytkowania tej informacji (biosynteza białka), co doprowadziło do sformułowania tzw. centralnego dogmatu biologii molekularnej: DNA ⇄ RNA → białko, który odzwierciedla kierunki przepływu informacji genetycznej w świecie żywym. Badania nad tymi procesami i nad ich regulowaniem, prowadzone początkowo na bakteriach, rozszerza się obecnie na komórki organizmów wielokomórkowych, o znacznie bardziej złożonej budowie i funkcjach, i próbuje wyjaśnić zjawiska różnicowania się komórek i morfogenezy. Rozwija się też dziedzina zwana inżynierią genetyczną, zajmująca się wprowadzaniem do komórek obcego materiału genetycznego i badaniem jego losów; ma ona znaczne osiągnięcia poznawcze i są z nią wiązane duże nadzieje na zastosowania praktyczne (np. produkcja insuliny przez bakterie). Do zakresu biologii molekularnej włącza się także badania nad zorganizowaniem i współdziałaniem rozmaitych substancji w strukturach podkomórkowych (np. w błonach cytoplazmatycznych) i nad molekularnym podłożem funkcjonowania tych struktur.
Bibliografia
Biologia molekularna. Informacja genetyczna, red. Z. Lasota, wyd. 3, t. 1–2, Warszawa 1987.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia