Yunnan
 
Encyklopedia PWN
Yunnan, Jünnan Wymowa,
prow. w południowo-zachodnich Chinach; graniczy z Wietnamem, Laosem i Birmą;
pow. 436,2 tys. km2, 46,6 mln mieszk. (2009), w tym 68% Chińczyków (Han), reszta: Yi (na północy), Bai (na zachodzie), Hani, Miao, i Zhuang (na południu) i in.; ośrodek administracyjny Kunming. Powierzchnia górzysto-wyżynna (średnia wys. 1500 m); na wschodzie i południowym wschodzie Wyżyna Junnan-Kuejczou (rozwinięte zjawiska krasowe) głęboko rozcięta dolinami rzek; w części północnej i zachodniej G. Sino-Tybetańskie (wysokość do 4816 m) z szeregiem pasm górskich rozdzielonych wąskimi i głębokimi (do 3000 m) dolinami rz.: Saluin, Mekong, Jangcy, Yuan Jiang; klimat zwrotnikowy monsunowy, wilgotniejszy na zachodzie, gdzie dolinami Mekongu i Saluinu napływa wilgotne powietrze z południa; średnia temp. miesięczna w dolinach i kotlinach od 8–18°C w styczniu do 20–29°C w lipcu; średnia roczna suma opadów 1000–2000 mm (w górach 3000 mm i więcej); opady od maja do września (maks. w lipcu, sierpniu); lasy zajmują 18% pow., są to wiecznie zielone lasy liściaste (ku północy z domieszką drzew zrzucających liście na zimę), w górach — iglaste, gł. jodłowo-świerkowe, sięgające powyżej 4000 m, wyżej roślinność wysokogórska. Podstawą gospodarki jest rolnictwo i górnictwo; ziemie uprawne (w znacznym stopniu nawadniane) stanowią ok. 2% pow.; uprawia się gł. ryż i kukurydzę, ponadto pszenicę, bataty, z roślin przem. — rzepak, sezam, tytoń, herbatę (znaną w handlu jako Yunnan), trzcinę cukrową; na południu uprawa kawy, kauczukowca, bananów; hodowla bydła, bawołów, owiec, trzody chlewnej; wydobycie rud cyny (Gejiu), miedzi (Dongchuan na północny wschód od Kunmingu) i uranu, poza tym rud cynku, ołowiu i kobaltu oraz fosforytów (okolice Kunmingu); duże złoża ziem krzemowych; energia elektr. produkowana gł. w elektrowniach wodnych; z przemysłu przetwórczego najlepiej rozwinięte hutnictwo metali nieżel. (gł. cyny i miedzi) i żelaza, przemysł maszyn., spoż. (herbaciany, tytoniowy, cukrowniczy), włók., drzewny, papierniczy; gł. ośr. przem.: Kunming, Gejiu. Stosunkowo dobrze rozwinięta sieć dróg kołowych; linie kol. we wschodniej części Yunnan, łączą Kunming z sąsiednimi prowincjami i Wietnamem; w m. Dali (na północny zachód od Kunmingu) najwyżej położona w Chinach przekaźnikowa stacja telewizyjna.
zgłoś uwagę
Ilustracje
Lijiang, posąg Mao w centrum miasta, Yunnan fot. A. Ptasznik/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia