Wiktoria
 
Encyklopedia PWN
Wiktoria, Aleksandryna Wiktoria, z dyn. hanowerskiej, ur. 24 V 1819, Londyn, zm. 22 I 1901, Osborne (w. Wight),
królowa Wielkiej Brytanii i Irlandii oraz cesarzowa Indii.
Kalendarium
Urodziła się 24 V 1819 w Londynie. Była córką Edwarda księcia Kentu, bratanicą Jerzego IV oraz Wilhelma IV, po którego śmierci odziedziczyła tron brytyjski. W 1840 poślubiła swego ciotecznego brata, księcia Alberta z dynastii Koburgów. W kwestiach politycznych pozostawała początkowo pod wpływem lorda Melbourne’a (premiera 1835–41), który wprowadzał ją w sprawy państwowe, i sympatyzowała z jego partią wigów; później jej doradcą stał się książę Albert, a Wiktoria zaniechała wyraźnego angażowania się po stronie którejkolwiek partii. Szczęśliwe i przykładne małżeństwo Wiktorii i Alberta (mieli 9 dzieci), korzystnie różniące się od trybu życia stryjów Wiktorii, ogromnie przyczyniło się do odzyskania przez monarchię brytyjską godności oraz szacunku poddanych.
Po śmierci męża
Śmierć Alberta (1861) spowodowała, że Wiktoria przez kilkanaście lat prawie nie pokazywała się publicznie; nieobecność ta i pogłoski dotyczące jej spraw prywatnych przejściowo zachwiały społecznym zaufaniem do niej. Natomiast przez całe panowanie Wiktoria zachowywała wgląd w sprawy państwa i utrzymywała regularne kontakty z kolejnymi rządami; mimo sympatii wobec jednych polityków (zwłaszcza B. Disraelego, z którego inicjatywy została proklamowana cesarzową Indii), a antypatii wobec innych (lord Palmerston, W.E. Gladstone), umiejętnie dostosowała się do roli monarchy w państwie konstytucyjnym, w którym skład i polityka rządu zależą od woli Parlamentu, i potrafiła wywierać zakulisowy, choć ograniczony, wpływ na niektóre sprawy i nominacje państwowe; w kwestiach społeczno-obyczajowych miała poglądy konserwatywne. Utrzymywała rozległe międzynarodowe kontakty rodzinne, ale mimo że wśród jej 35 wnuków był m.in. cesarz Wilhelm II niemiecki i żona Mikołaja II rosyjskiego, to związki te miały nikły wpływ na politykę. Z biegiem czasu popularność Wiktorii w kraju — wynikająca z jej postawy (bezinteresowności, prawości), długiego panowania i uosabiania jedności państwa — umacniała się i przyczyniła do ugruntowania trwałości instytucji monarchii.
Okres świetności Wielkiej Brytanii
Panowanie Wiktorii przypadło na okres świetności Wielkiej Brytanii — potęgi politycznej i gospodarczej, rozwoju cywilizacji przemysłowej, wzmożonej ekspansji kolonialnej, wzrostu znaczenia warstw średnich; królowa stała się symbolem tej epoki, zwanej wiktoriańską; złoty (1887) i diamentowy (1897) jubileusz jej panowania były okazją dla zamanifestowania potęgi imperium i sympatii społecznej wobec monarchini. Wiktoria zmarła 22 I 1901 w Osborne (wyspa Wight).
Termin „wiktorianizm” stał się synonimem stabilizacji, trwałości i poczucia bezpieczeństwa, a także konserwatywnej moralności. Tron po Wiktorii odziedziczył jej syn, Edward VII.
zgłoś uwagę
Ilustracje
Wiktoria wita Ludwika Filipa I, przybyłego po abdykacji do Wielkiej Brytanii , 1848, obraz F.A. Biard — Pałac w Wersalu fot. Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Wiktoria i książę Albert w Edynburgu, 3 IX 1842, rycina fot. Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia