Wesley John

Wesley

[^uẹsli]

John , ur. 17 VI 1703, Epworth, zm. 2 III 1791, Londyn,

teolog ang.; współtwórca (wraz z bratem, Charlesem) metodyzmu.

Od 1727 duchowny anglikański; jako kaznodzieja skupił wokół siebie w Oksfordzie grupę pobożnych chrześcijan nazywanych (pocz. ironicznie) metodystami. W 1735–37 wraz z bratem, Charlesem, i G. Whitefieldem prowadził działalność misyjną wśród Indian amer. w nowo zał. kolonii Georgia; 1737 na skutek zatargu z miejscowymi pastorami wrócił do kraju. Następnie przebywał krótko w Herrnhut k. Drezna, a potem związał się z braćmi morawskimi. W 1738 przeżył „nawrócenie”, zerwał z braćmi morawskimi i odrzucił wiarę w predestynację. Nieortodoksyjność jego poglądów i praktyk rel. (np. popularyzowanie kaznodziejstwa świeckich) uniemożliwiły mu dostęp do kościołów. Od 1742, z inspiracji Whitefielda, zaczął wygłaszać kazania poza kościołami, przemierzając całą Wielką Brytanię. W 1743 wydał Rules — zbiór reguł rel.-etycznych dla stowarzyszeń metodystycznych; ordynował także Th. Coke’a na pierwszego bpa metodystów amer., działających w Ameryce od pocz. lat 60. Do końca życia starał się utrzymać ruch metodystyczny w ramach Kościoła anglikańskiego i dopiero po śmierci Wesleya ukształtował się w Wielkiej Brytanii odrębny Kościół metodystyczny.