Trzech Przełomów, Zapora

Trzech Przełomów, Zapora, Zapora Trzech Wąwozów, Sanxia,

największa budowla hydrotechn. świata, w Chinach, w środkowym biegu Jangcy, w jej przełomowym odcinku (Przełom Trzech Wąwozów) przez góry Wu Shan.

Początek budowy 1994, zakończenie 2010. Betonowa zapora (wys. 185 m, dł. 2309 m) zbudowana 2003–06 przy ostatnim z 3 przełomów, powyżej Gezhou Ba, w pobliżu m. Yichang (Hubei), tworzy zbiornik retencyjny o docelowej objętości 45,1 mld m³ (z tego 22,2 mld m³ przeznaczone na zatrzymywanie wód powodziowych), rozciągający się na dł. 640–660 km w górę rzeki po Mudong, w pobliże m. Chongqing (Sichuan); od 2003 pracuje elektrownia wodna (26 turbogeneratorów po 700 MW każdy) o łącznej mocy 18,2 tys. MW i zdolności produkcyjnej 84,7 mld kW·h energii elektr. rocznie; urządzenia nawigacyjne zapory (śluzy dla dużych statków i dźwigi dla statków małych) umożliwią transportowanie ok. 50 mln t ładunków rocznie w jednym kierunku oraz żeglugę statków mor. (nośność do 10 tys. t) do Chongqing. Budowa obiektu wymagała przesiedlenia ok. 1,2 mln osób; zalano ok. 160 miast i mniejszych osiedli oraz dużą powierzchnię pól uprawnych (do 60 tys. ha). Rozległy zbiornik wodny drastycznie narusza warunki hydrol. rzeki i równowagę środowiska naturalnego.