Szawle
 
Encyklopedia PWN
Szawle, Šiauliai Wymowa,
m. na Litwie, na północnym skraju Wysoczyzny Żmudzkiej.
Ośrodek adm. okręgu Szawle. — 102 tys. mieszk. (2020). Ślady osadnictwa z VIII–XI w.; 1236 miejsce klęski Zakonu Kawalerów Mieczowych w bitwie z Litwinami; 1569 prawa miejskie; od 1589 ośr. ekonomii; 1769 stłumienie powstania chłopów przeciw pracy przymusowej w manufakturze; 1770–80 znaczny rozwój gospodarczy (m.in. wytwórnia płótna zał. przez A. Tyzenhauza); 1776–95 stol. tzw. repartycji obejmującej 13 powiatów północnej Żmudzi; od 1795 w zaborze ros.; w czasie powstania listopadowego dwukrotnie zajmowane (27 III, 23 IV 1831) przez powstańców; podczas I wojny świat. 14–25 VII 1915 bitwa wojsk ros. i niem.; 1919–40 i od 1991 w niepodległej Litwie; 1940–91 w Litew. SRR; 1941–44 pod okupacją niem., zniszczone w ok. 80%. Największe miasto Żmudzi; przemysł spoż. (mięsny, mleczarski, cukierniczy), zakłady telew., wytwórnia rowerów (produkcja na eksport) i fabryka obrabiarek, ponadto przemysł skórz.-obuwniczy, dziewiarski; orkiestra symfoniczna, od 1978 Festiwal Muzyki Dawnej; teatr dram., Inst. Pedag., muzeum hist.-etnogr.; po odbudowie ze zniszczeń wojennych przeważa budownictwo współcz. (szerokie, proste ulice zbiegające się w centrum); kościół parafialny (1590–1625), zburzony podczas II wojny światowej, następnie odbudowany.
zgłoś uwagę
Ilustracje
Jan Paweł II, Wzgórze Krzyży, Szawle (Litwa), 1993fot. G. Gałązka/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia