São Paulo
m. w południowo-wschodniej Brazylii, na Wyż. Brazylijskiej, nad rz. Tietê i jej dopływem Pinheiros;
[sãu pạulu] 
,
, São Paulo
Encyklopedia PWN
stolica stanu São Paulo. Rozwinęło się wokół zał. 1554 kolegium jezuickiego św. Pawła (stąd nazwa); w XVI–XVII w. baza wypadowa zbrojnych wypraw do interioru brazylijskiego w poszukiwaniu złota i niewolników indiańskich (ich uczestników zwano bandeirantes lub, od nazwy miasta, paulistas); w XVII w. wzrost znaczenia po odkryciu złota na terenie obecnego stanu Minas Gerais; 1712 prawa miejskie; od 1709 stol. nowo utworzonej kapitanii, od 1815 — prowincji, od 1889 — stanu São Paulo; w 2. poł. XIX w. gwałtowny wzrost znaczenia gosp. oraz polit. miasta, związany z rozwojem plantacyjnej uprawy i produkcji kawy (São Paulo należało do gł. „kawowych” stanów Brazylii); w XX w. dynamiczny rozwój przemysłu; ośr. emigracji polskiej. Największe miasto Ameryki Południowej i ośr. gosp. Brazylii, jeden z gł. w Ameryce Łac.; w skład regionu metropolitalnego São Paulo wchodzą m.in.: Santo André, São Caetano do Sul, São Bernardo do Campo, Mauá; rozwinięty przemysł włók., spoż., skórz., maszyn., środków transportu, chem., rafineria ropy naftowej, przemysł elektrotechniczny i in.; ważny węzeł komunik.; port lotn. o międzynar. znaczeniu; metro; portem mor. São Paulo jest Santos; wielki ośr. kult.-nauk. i turyst.; 4 uniw. (najstarszy zał. 1934), instytuty nauk.; biblioteki; liczne muzea: diecezjalne, hist., etnogr., sztuki nowoczesnej (gdzie od 1951 są organizowane biennale sztuki); miejska galeria malarstwa; ogród zool. São Paulo jest nowoczesnym miastem, liczne wieżowce, tunele, wiadukty, szerokie ulice dostosowane do wielkiego ruchu kołowego; centrum miasta ma charakter handl.-przem., nazywa się Triângulo i jest otoczone slumsami; zakłady przem. są skoncentrowane gł. w północnej i południowo-wschodniej części miasta; ważny ośrodek architektury nowoczesnej (m.in. budowle projektowane przez R. Leviego, O. Niemeyera, braci M., M., M. Roberto, B. Rudofsky’ego, E.C. Duarte, I. Castro Mello, A. Corrêa Lima).
