Salomona, Wyspy. Historia

Salomona, Wyspy. Historia.

Archipelag Wyspy Salomona zasiedlała od przełomu II i I tysiąclecia p.n.e. przez ludność melanezyjska. W 1568 Wyspy odkryte przez Europejczyków (hiszpański żeglarz A. Mendaña de Neyra), od schyłku XVIII w. badane przez żeglarzy francuskich i brytyjskich. W XVIII i XIX w. odwiedzane przez łowców niewolników, którzy wywieźli do Australii i na Fidżi ok. 30 tys. rdzennych mieszkańców. W XIX w. kolonizowane przez Niemców i Brytyjczyków, 1886 podzielone na posiadłości niemiecką (północna część, protektorat) i brytyjska (południowa część, od 1893 protektorat, 1896 kolonia). W 1899 Niemcy przekazali kilka wysp Wielkiej Brytanii, m.in. w zamian za uznanie swych roszczeń do zachodniej części wysp Samoa. W 1914 wojska australijskie wyparły Niemców z wysp Bougainville’a i Buka, które 1919 stały się terytorium mandatowym Ligi Narodów pod zarządem Australii. W 1942 najważniejsze wyspy archipelagu zajęła Japonia, stały się one rejonem szczególnie zaciętych walk amerykańsko-japońskich na Pacyfiku (m.in. o Guadalcanal VIII 1942–II 1943). Po wojnie nad wyspami Bougainville’a i Buka ustanowiono powiernictwo ONZ (zniesione 1975, po włączeniu ich do niepodległej Papui-Nowej Gwinei), pozostałe wyspy powróciły pod panowanie brytyjskie. W 1976 uzyskały autonomię wewnętrzną, a 7 VII 1978 — niepodległość w ramach brytyjskiej Wspólnoty Narodów (od 1978 członek ONZ). Po okresie stabilizacji politycznej 1997 wybuchły na Guadalcanal zamieszki na tle etnicznym, które doprowadziły VI 2000 do zamachu stanu. Porozumienie pokojowe w Townsville (Australia, X 2000) przyniosło wyciszenie konfliktu, lecz nie doprowadziło do trwałej stabilizacji politycznej. W 2003 na Wyspach, pogrążonych w chaosie politycznym i społeczno-gospodarczym, wylądowały międzynarodowe siły porządkowe (RAMSI), kierowane przez Australijczyków, którym tylko częściowo udało się przywrócić do życia instytucje państwowe i ład publiczny (ponowne zamieszki etniczne 2006).