Riukiu
 
Encyklopedia PWN
Riukiu, Ryūkyū, Nansei-shotō,
archipelag 73 wysp i wysepek japońskich rozciągający się łukiem na dł. 1200 km od wyspy Kiusiu po Tajwan;
oddziela M. Wschodniochińskie od otwartego Oceanu Spokojnego; obejmuje 5 grup wysp: Sakishima-shotō, Okinawa (tworzą region ekon.-adm. Okinawa) oraz Amami, Tokara, Ōsumi (wchodzą w skład regionu ekon.-adm. Kiusiu); powierzchnia 2,4 tys. km2, ok. 1,5 mln mieszk.; gł. miasto i port Naha (na wyspie Okinawa). Powierzchnia wysp przeważnie górzysta (maks. wys. 1935 m); większość z nich otaczają rafy koralowe; częste trzęsienia ziemi i wybuchy wulkanów; klimat podzwrotnikowy mor., monsunowy; średnia temp. w lipcu powyżej 28°C, w styczniu 14–17°C; średnia roczna suma opadów 2000–4000 mm; częste tajfuny; wiecznie zielone lasy podzwrotnikowe obfitujące w liany i epifity. Archipelag Riukiu jest gęsto zaludniony (ponad 450 osób na km2); ludność zajmuje się gł. rolnictwem (uprawa batatów, bananów, ananasów, ryżu, soi, trzciny cukrowej, tytoniu, herbaty, hodowla jedwabników) oraz rybołówstwem (gł. połów tuńczyka) i rzemiosłem; przemysł gł. spoż. (zwłaszcza cukrowniczy, rybny), jedwabn., drzewny, rafineryjny; w komunikacji gł. rolę odgrywają żegluga promowa i linie lotn.; rozwinięta turystyka.
Historia. Do XVII w. panowało tu 6 krótkotrwałych dynastii lokalnych. Riukiu pośredniczyły w handlu Japonii z Chinami i wyspami południowej części Oceanu Spokojnego; od XIV w. władcy Riukiu płacili daninę cesarzom Chin; od 1609 część archipelagu podlegała Japonii; w XIX w. W. Brytania, Francja i USA próbowały objąć Riukiu protektoratem; 1874 anektowane przez Japonię; od 1879 prefektura Okinawa. Po II wojnie świat. zajęte przez armię amer.; po zawarciu traktatu w San Francisco (1951) część Riukiu oddano pod administrację USA; 1972 zwrócone Japonii. Folklor i historia Riukiu są przedmiotem studiów wielu uczonych eur.; najważniejszym zabytkiem lit. Riukiu jest zebrana w XVI i XVII w. w 22 księgach antologia pieśni, zawierająca utwory poet. powstałe od XII w.; zabytki architekt. z czasów dyn. Gusuku (XII–XVII w.) zostały wpisane na Listę Świat. Dziedzictwa Kult. i Przyr. UNESCO
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia