Rada Państwa:
Rada Państwa
Encyklopedia PWN
1) W Polsce 1947–52 jeden z nacz. organów państw. w zakresie władzy wykonawczej utw. na podstawie Konstytucji małej 1947; składała się z: prezydenta RP (przewodniczący), marszałka i wicemarszałków Sejmu Ustawodawczego, prezesa NIK, nacz. dowódcy WP (w czasie wojny) oraz innych członków wybranych przez sejm; kompetencje RP: zwierzchni nadzór nad radami nar., inicjatywa ustawodawcza, zatwierdzanie rządowych dekretów z mocą ustawy i in.; 1952–89 jeden z nacz. organów władzy państw. ukształtowany przez Konstytucję lipcową 1952 i wyposażony w liczne kompetencje zastępcze wobec sejmu (zwłaszcza prawo wydawania dekretów z mocą ustawy). Rada Państwa składała się z przewodniczącego, 4 zastępców, sekretarza i 11 (do 1961 — 9) członków; wszyscy musieli być posłami; dysponowała także licznymi własnymi kompetencjami, m.in. niektórymi typowymi uprawnieniami głowy państwa (prawo łaski, nadawanie orderów), sprawowała nadzór nad sądami, prokuratorami i radami nar., miała prawo wprowadzenia stanu wojennego; w praktyce Rada Państwa działała początkowo 1952–56 jako „zastępczy parlament” z dominującą funkcją ustawodawczą; po 1956 ograniczała się do wykonywania kompetencji własnych i pełniła funkcje reprezentacyjne, interweniowała tylko w sytuacjach nadzwyczajnych (np. uchwalając dekret o stanie wojennym); 1989 ustanowienie instytucji prezydenta spowodowało zniesienie Rady Państwa
2) W niektórych państwach komunist. organ państw. pełniący m.in. funkcje kolegialnej głowy państwa, powołany przez parlament.
3) W monarchii austro-węg. parlament (Reichsrat) złożony z Izby Panów i Izby Deputowanych.
4) W Rosji 1810–1906 organ doradczo-prawodawczy cara, 1906–17 izba wyższa parlamentu (Duma, 2).
5) We Francji Rada Stanu.
