Polski Narodowy Kościół Katolicki

Polski Narodowy Kościół Katolicki,

niezależna od Kościoła rzymskokatol. organizacja kośc., zał. pod koniec XIX w. przez księdza katol. F. Hodura w USA, należąca do rodziny Kościołów starokatolickich.

Bezpośrednią przyczyną jego powstania był konflikt o charakterze nar.-ekon. między wyższą hierarchią kośc. pochodzenia niem. i irl., a pol. górnikami parafii Scranton, którzy wbrew woli biskupa obwołali Hodura proboszczem; zapoczątkowało to powstanie innych, niezależnych parafii (m.in. w Cleveland, Buffalo, Chicago); po przedstawieniu 1898 w Stolicy Apostolskiej memoriału broniącego interesów pol. katolików w USA, Hodur został ekskomunikowany; w odpowiedzi na to 1904 na walnym zebraniu parafialnym uchwalono zerwanie z Rzymem, utworzenie w Ameryce Polskiego Narodowego Kościoła Katolickiego i powołanie na biskupa Hodura. Polski Narodowy Kościół Katolicki opiera swą dogmatykę na orzeczeniach pierwszych 7 soborów, odrzuca dogmat o nieomylności papieża, kult relikwii, odpusty i celibat, w liturgii od początku stosuje język pol.; w wyniku prowadzonej od pocz. lat 20. misji Polski Narodowy Kościół Katolicki zaczął rozwijać działalność w Polsce (Kościół Polskokatolicki). Obecnie Polski Narodowy Kościół Katolicki ma 4 diecezje w USA i Kanadzie i ok. 300 tys. wiernych. W skład Polskiego Narodowego Kościoła Katolickiego wchodzą też 3 parafie słow. i 2 litew.; siedziba mieści się w Scranton.