Polska. Film. Druga wojna światowa

Polska. Film. Druga wojna światowa.

Wojna i okupacja przerwały funkcjonowanie pol. przemysłu filmowego. We IX 1939 broniącą się Warszawę filmowali m.in. H. Vlassek, J. Gabryelski, R. Banach, S. Lipiński, J. Zarzycki; po klęsce wrześniowej wszczęto akcję bojkotu kin jako podległych programowo niem. władzom okupacyjnym; wielu filmowców znalazło się poza granicami kraju, gdzie przy oddziałach wojsk. lub instytucjach współpracujących z rządem RP na uchodźstwie organizowali grupy zdjęciowe: od 1939 we Francji, od 1940 w Wielkiej Brytanii (Cękalski, F. i S. Themersonowie), także w USA, od 1942 w ZSRR (m.in. W. Ostrowski, Waszyński, S. Tom, S. Steinwurzel); grupy filmowców pol. działały także w Iraku, Iranie, Palestynie, Egipcie i we Włoszech (Monte Cassino). Na Zachodzie powstały m.in. filmy: Jeszcze Polska nie zginęła (1940), To jest Polska (1940), Biały Orzeł (1940), Dziennik polskiego lotnika (1942), Kraj mojej matki (1943, z udziałem E. Curie jako narratorki), Monte Cassino (1944), Idziemy (1944, o lądowaniu w Normandii i walkach o Belgię). W kraju 1942 KG AK powołała w Biurze Informacji i Propagandy komórkę film. kierowaną przez A. Bohdziewicza; powstanie warsz. filmowali m.in.: J. Zarzycki, Gabryelski, S. Bagiński, Banach, S. Kruszyński, Wawrzyniak. W 1943 filmowcy, którzy nie opuścili ZSRR z armią gen. W. Andersa, a wcześniej pracowali w wytwórniach sowieckich, stworzyli Czołówkę; Filmową Wojska Polskiego, która po wyzwoleniu Polski spod okupacji niem. stała się pierwszym ośr. produkcji film. w kraju, realizującym kroniki i filmy dokumentalne (m.in. Majdanek — cmentarzysko Europy 1944 Forda, Bitwa o Kołobrzeg 1945 J. Bossaka, Suita warszawska 1947 T. Makarczyńskiego).