Polonia w Paryżu
Zgłoś uwagę
UWAGA: Po wysłaniu zgłoszenia, otrzymasz wiadomość mailową z prośbą o jego potwierdzenie.
Polonia w Paryżu
Paryż stał się miejscem aktywności politycznej i kulturalne Polaków w końcu XVIII w., gdy do miasta przybyli emigranci dostrzegający we współpracy z Francją szansę na odzyskanie przez Polskę niepodległości. Pamiątką tych postaw są nazwiska dowódców walczących w wojnach napoleońskich, wyryte na Łuku Triumfalnym (m.in.: J. Poniatowski, H. Dąbrowski, J. Chłopicki, K. Kniaziewicz). Po powstaniu listopadowym 1830–31 w Paryżu osiedliło się ok. 1 tys. Polaków, którzy utworzyli tu stolicę wolnej Polski (A. Czartoryski i Hotel Lambert, J. Lelewel, środowisko TDP) oraz centrum polskiej literatury i kultury (A. Mickiewicz, J. Słowacki, Z. Krasiński, F. Chopin, C.K. Norwid, M. Mochnacki, J.U. Niemcewicz). Powstało wówczas Towarzystwo Historyczno-Literackie (1832) i Biblioteka Polska (1838), w której 1903 ulokowało się Muzeum A. Mickiewicza; od 1842 istniała Szkoła Narodowa Polska w Paryżu, działały księgarnie, wydawnictwa, drukarnie, instytucje oświatowe, ukazywało się kilkadziesiąt tytułów czasopism; z tego dorobku korzystały kolejne fale uchodźcze. W 1850 powstało duszpasterstwo polskie przy kościele Św. Rocha pol., 1863 Polska Misja Katolicka, działały zgromadzenia zakonne (m.in. szarytki prowadzące Zakład Św. Kazimierza). Polacy brali aktywny udział w Komunie Paryskiej 1871. Na przełomie XIX i XX w. Paryż odwiedzali W. Sieroszewski, S. Żeromski, studiowali i tworzyli w nim O. Boznańska, J. Chełmoński, C. Godebski, J. Malczewski, J. Pankiewicz, W. Podkowiński, W. Weiss, S. Wyspiański, 1888 koncertował I.J. Paderewski (początek światowych sukcesów), od 1891 studiowała M. Skłodowska-Curie, co rozpoczęło jej karierę naukową; powstało wiele organizacji społeczno-kulturalnych, założono Stację Naukową AU; 1892 polscy socjaliści powołali PPS. W 1917–18 działał Komitet Narodowy Polski (R. Dmowski); od 1925 tworzyli kapiści; 1925 została założona Księgarnia Polska. We IX 1939 miasto stało się siedzibą władz polskich na obczyźnie; po 1945 powstały organizacje emigracyjne i polonijne (m.in. Samopomoc Polskich Kombatantów, Polski Związek Deportowanych i Więźniów Politycznych, Związek Polskich Federalistów, Syndykat Wolnych Dziennikarzy Polskich, Kongres Polonii Francuskiej), dużą rolę odgrywał Kościół katolicki, m.in. zgromadzenie pallotynów prowadzących Polskie Gimnazjum Katolickie, oficynę Éditions du Dialogue (J. Sadzik) oraz ośrodek Centre du Dialogue. W 1946 K. Romanowicz założył księgarnię Libella, przy której powstała Galerie Lambert. W 1947 z Rzymu do podmiejskiego Maisons-Laffitte przeniósł się Instytut Literacki (założony przez J. Giedroycia) — wydawca miesięcznika „Kultura”, którego współpracownicy byli, związani z Paryżem, J. Czapski i K.A. Jeleński; ukazywały się także inne czasopisma, m.in.: „Słowo Polskie”, „Syrena”, „Horyzonty”. Na początku lat 50. w Paryżu mieszkał Cz. Miłosz, po 1956 — M. Hłasko, A. Wat, J. Lebenstein, w latach 60. osiedlili się S. Mrożek i R. Cieślewicz, w 70. — K. Pomian, A. Smolar, A. Dobosz (założyciel księgarni) i R. Polański, a w 80. — K. Brandys, W. Karpiński, W. Pszoniak, A. Seweryn, A. Zagajewski. Po 1981 ukazywały się czasopisma emigracji solidarnościowej („Zeszyty Literackie”, „Kontakt”, „Libertas”). Polski dorobek kulturalny jest prezentowany w Instytucie Polskim. Świadectwem obecności Polaków w Paryżu są polskie groby na cmentarzach Père-Lachaise, Montmartre, Montparnasse i w Montmorency.
zgłoś uwagę
