„Ostra Brama”,
kryptonim operacji połączonych oddziałów AK okręgów wileńskiego i nowogródzkiego, przeprowadzonej 7–13 VII 1944 w ramach planu „Burza” w celu wyzwolenia własnymi siłami Wilna przed nadejściem jednostek Armii Czerwonej;
„Ostra Brama”
Encyklopedia PWN
dowódca — komendant okręgu wil. AK pułkownik A. Krzyżanowski („Wilk”); w operacji uczestniczyły siły liczące ok. 9 tys. żołnierzy, m.in. zgrupowania partyzanckie: „Pohoreckiego” (dow. mjr A. Olechnowicz), „Węgielnego” (mjr M. Potocki), „Jaremy” (mjr Cz. Dębicki); w nocy z 6 na 7 VII konspiracyjny garnizon AK w Wilnie i część sił partyzanckich (łącznie 4 brygady i 5 batalionów) bez powodzenia uderzyły na Niemców; później współdziałały z wojskami sowieckimi w wyzwalaniu miasta; oddziały, które nie uczestniczyły w ataku na miasto, walczyły pod Mejszagołą, Krawczunami (bitwa zgrupowania „Węgielnego” z wycofującą się załogą Wilna i odsieczą), Ejszyszkami; niektóre oddziały przeszły na Białostocczyznę (V brygada H. Szendzielarza „Łupaszki”); 17 VII skoncentrowane pod Wilnem oddziały AK zostały podstępnie rozbrojone, żołnierze osadzeni w obozie w Miednikach, następnie 27–28 VII wywiezieni do Kaługi.
