Organizacja Bojowa Polskiej Partii Socjalistycznej

Organizacja Bojowa Polskiej Partii Socjalistycznej (OB PPS), Organizacja Spiskowo-Bojowa PPS,

grupy zbrojne PPS, tworzone od IV 1904 z inicjatywy J. Piłsudskiego;

początkowo pod nazwą Koła Bojowe Samoobrony Robotniczej (od X 1904 Koła Techniczno-Bojowe) zorganizowane w Warszawie, Częstochowie, Łodzi, Radomiu, Zawierciu, Grodnie, II–X 1905 przekształcone w Organizację Spiskowo-Bojową PPS, XI 1905 przemianowaną na Organizację Techniczno-Bojową i Organizację Bojową Centralnej Bojówki, a VI 1906 na OB PPS; organizacją kierował Wydział Techniczno-Bojowy (od II 1905), liczyła ok. 2 tysięcy członków (w tym ok. 700 bojowców kadrowych); największą rolę w tworzeniu, nadawaniu kierunku działania i walkach organizacji bojowych PPS odegrali m.in. Piłsudski, W. Sławek, S. Okrzeja, T. Arciszewski, J. Montwiłł-Mirecki, J. Kwapiński, M. Downarowicz; OB PPS ochraniała działalność partii oraz demonstracje uliczne, dokonywała zamachów na przedstawicieli rosyjskich władz i prowokatorów, zdobywała pieniądze na potrzeby partyjne (ekspriopriacje); 1904–07 przeprowadziła ponad 2,5 tysięcy akcji — najgłośniejsze: Krwawa Środa (15 VIII 1906) oraz nieudany zamach na generała-gubernatora warszawskiego G.A. Skałona (18 VIII 1906); po rozłamie PPS na PPS-Frakcję Rewolucyjną i PPS-Lewicę (XI 1906) większość członków OB PPS opowiedziała się po stronie PPS-Frakcji Rewolucyjnej, powstała OB PPS-Frakcja Rewolucyjna, później przemianowana na Milicję Robotniczą, następnie Lotne Oddziały Bojowe; po załamaniu rewolucji 1905–07 działalność organizacji zbrojnych PPS w Królestwie Polskim wygasła (ostatnia akcja 1911 pod Turkiem); dorobek OB PPS był wykorzystywany przy tworzeniu paramilitarnych organizacji niepodległościowych w Galicji.