Nubia
 
Encyklopedia PWN
Nubia,
kraina historyczna obejmująca dolinę środkowego Nilu (obecnie tereny południowego Egiptu i północnego Sudanu);
dzieliła się na Dolną Nubię, między I a II Kataraktą (obecnie teren zalany wodami Jez. Nasera) i Górną Nubię, między II a IV Kataraktą; już w IV tysiącl. p.n.e. z uwagi na swe położenie na szlaku wiodącym w głąb Afryki oraz bogactwa naturalne (zwłaszcza złoto i niektóre odmiany kamienia) N. została uzależniona od Egiptu; w czasach XII dyn. (XX–XVIII w. p.n.e.) cała Dolna Nubia została wcielona do Egiptu; w poł. XV w. p.n.e. Totmes III podbił także Górną Nubię, ustanawiając granicę w Napata; w XI w. p.n.e. N. odzyskała niezależność polit.; w IX w. na terenie Nubii zostało utworzone państwo Kusz, które przejściowo uzależniło od siebie Egipt (XXV dyn. tzw. etiopska, ok. 712–664 p.n.e.); od poł. IV w. n.e., w tzw. okresie postmeroickim (ostatnią fazę państwa Kusz I–IV w. n.e. określa się jako Meroe), Nubia ponownie uległa wpływom Egiptu, a następnie chrystianizacji; w poł. VI w. na terenie N. istniały 2 królestwa: Nobadii (w Dolnej Nubii, ze stol. w Faras) i Mukurra (w Górnej Nubii, ze stol. w Dongoli), które połączyły się na przeł. VII i VIII w. tworząc chrześcijańską Nubię (przetrwała aż do XIV w.); 1958–64 międzynar. akcja ratowania zabytków Nubii, pod patronatem UNESCO, przy udziale Polski (Faras, Dongola, Dabod, Abu Simbel), przyczyniła się do wielkiego nagromadzenia materiałów badawczych, co doprowadziło do stworzenia nowej gałęzi nauki: nubiologii (Warszawa jest jednym z gł. ośr. nubiologicznych).
zgłoś uwagę
Ilustracje
Dongola, klasztor św. Trójcy, fot. P. Parandowski/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia