Morse Samuel Finley Breese
 
Encyklopedia PWN
Morse
[mo:rs]
Samuel Finley Breese Wymowa, ur. 27 IV 1791, Charlestown (stan Massachusetts), zm. 2 IV 1872, Nowy Jork,
amerykański artysta malarz, rzeźbiarz, wynalazca, pionier telegrafii elektrycznej.
Kalendarium
Urodził się 27 IV 1791 w Charlestown (stan Massachusetts). Po ukończeniu 1810 Uniwersytetu Yale w New Haven, od 1811 studiował malarstwo w Akademii Królewskiej w Londynie. Po powrocie 1815 do USA był wziętym portrecistą, 1821 — współzałożycielem i 1826–45 — prezesem National Academy of Design, od 1835 wykładowcą rysunku i historii sztuki na uniwersytecie w Nowym Jorku. W 1823 opatentował maszynę do cięcia marmuru. W latach 1829–32 przebywał w Europie, by studiować dawnych mistrzów malarstwa.
Wracając z Hawru do Nowego Jorku na statku Sully, zainspirowany opowieściami geologa z Bostonu Charlesa T. Jacksona o najnowszych odkryciach w dziedzinie elektromagnetyzmu (zwłaszcza doświadczeniach André‘a M. Ampère’a) wpadł 13 X 1832 na oryginalny pomysł systemu telegrafu elektromagnetycznego, a po powrocie zabrał się do jego urzeczywistniania przy pomocy (także finansowej) Alfreda Vaila.
Morse był też jednym z najwcześniejszych pionierów fotografii w USA. Na starość zajmował się filantropią. Zmarł 2 IV 1872 w Nowy Jorku.
Telegraf
Pracując nad systemem telegrafii, Morse korzystał z rad amerykańskiego wynalazcy i pioniera elektrotechniki J. Henry’ego. 2 IX 1837 zademonstrował działanie swego telegrafu na uniwersytecie w Nowym Jorku, a 28 IX 1837 opatentował go. Bezskutecznie próbował zainteresować swym wynalazkiem władze i kręgi biznesu, także w Europie. W latach 1838–40 stworzył, przy znacznej pomocy Vaila, kod telegraficzny, tzw. alfabet Morse’a. W 1842 udało mu się doprowadzić do pokazu działania swego telegrafu w Kongresie i ułożyć eksperymentalną telegraficzną linię podwodną w porcie nowojorskim, pomiędzy Castle Garden i Covernor Island. Z prowadzących na niej badań złożył 10 VIII 1843 raport ministrowi skarbu, pisząc w nim m.in.: „Wyciągając praktyczne wnioski z wyników przeprowadzonych doświadczeń, należy stwierdzić, że możliwe jest zaprowadzenie łączności telegraficznej na zasadzie elektromagnetycznej przez Ocean Atlantycki! Chociaż dzisiaj brzmi to może nieco sensacyjnie, jestem przekonany, że nadejdzie czas, kiedy zostanie to urzeczywistnione”.
3 II 1843 uzyskał subwencję w wysokości 30 tys. dolarów na budowę linii telegraficznej łączącej Waszyngton i Baltimore (ok. 60 km). Po niepowodzeniach z kładzeniem kabla podziemnego, zbudował linię napowietrzną, na słupach, używając jako izolatorów szklanych butelek. Otwierając ją 24 V 1844, przesłał werset z Biblii („Co Bóg uczynił!”, Księga Liczb, 23,23), podobno by przekonać tych, którzy upatrywali w telegrafie wytwór diabelskiej magii.
System Morse’a
Odmiennie od innych konkurencyjnych systemów (opartych na obrocie pod wpływem przepływu prądu igieł magnetycznych), działanie telegrafu Morse’a polegało na zamykaniu i przerywaniu w regularnych odstępach czasu obwodu elektrycznego przez naciskanie specjalnego klucza — na stacji odbiorczej ołówek — umieszczony nad przesuwającym się paskiem papieru — kreślił na nim kreski lub kropki, zależnie od czasu przepływu prądu. W 1844 Morse skonstruował również odbiornik akustyczny, popularnie zwany stukawką. Od 1847 jego system wszedł w użycie w Europie (w Niemczech na liniach Hamburg–Cuxhaven i Brema–Bremerhaven). Chociaż Morse musiał od 1847 bronić w sądzie swych praw do wynalazku (1854 Sąd Najwyższy w USA wydał orzeczenie na jego korzyść), ostatecznie zdobył zasłużone uznanie i sławę. W 1858 przedstawiciele Austrii, Belgii, Holandii, Piemontu, Rosji, Państwa Kościelnego, Szwecji, Toskanii i Turcji uznali oficjalnie jego prawa wynalazcze, wnosząc opłaty za korzystanie z telegrafu jego systemu.
Morse dożył realizacji przepowiedzianej przez siebie telegraficznej łączności transatlantyckiej, do czego doszło w latach 1857–66. Co więcej, uczestniczył w niej jako członek założyciel i doradca naukowy, powstałej 1854 New York, New Foundland and London Telegraph Company.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia