Miró Joan
 
Encyklopedia PWN
Miró Joan Wymowa, ur. 20 IV 1893, Montroig k. Barcelony, zm. 25 XII 1983, Palma de Mallorca,
hiszpański malarz, grafik i rzeźbiarz.
Kalendarium
Urodził się 20 IV 1893 w Montroig koło Barcelony. Z pochodzenia był Katalończykiem. Studiował w Barcelonie, najpierw w Escuela de Artes y Oficias de la Lonya (1907), a następnie w szkole F. Galíego (1912–15); od 1919 przebywał na przemian w Paryżu zimą i w Montroig latem; po wybuchu wojny domowej opuścił Hiszpanię, do której wrócił 1940; 1944 powrócił do Barcelony; 1948–56 ponownie mieszkał w Paryżu, po czym osiadł w Palma di Mallorca, gdzie specjalnie dla niego wybudowano atelier (1956, wg projektu J.L. Serta). Początkowo malował pod wpływem postimpresjonizmu, fowizmu i ekspresjozmu; ok. 1918 zwraca się ku swoistemu realizmowi; po przyjeździe do Paryża tworzył kubizujące akty (Akt z lustrem 1919), martwe natury (Kłos zboża 1922–23) i pejzaże (Ferma 1921–22); 1924 zbliżył się do surrealistów i chociaż oficjalnie do nich nie przystąpił był jednym z sygnatariuszy Manifestu surrealizmu.
Znaki i symbole
Około 1924 wykształcił własny styl w malarstwie, inspirowany twórczością P. Klee, sztuką prymitywną i rysunkami dzieci; operował umownymi, „magicznymi” znakami, schematycznymi symbolami przedmiotów i postaci, tworząc kompozycje sytuujące się na pograniczu dadaistycznej groteski, surrealizmu i abstrakcji organicznej; w swych dziełach, zrywających z tradycyjnym pojmowaniem przestrzeni, czasu i przedmiotu, za pomocą form, linii i nasyconych kolorów (czerwieni, zieleni, błękitu, żółci i czerni) kreował fantastyczne wizje, przepojone atmosferą poetyckiej metafory i humoru (Ciało mojej ciemnowłosej 1924, Karnawał Arlekina 1924–25, Ludzie i pies w słońcu 1949). W okresie 1945–46 powstała seria wielkoformatowych obrazów reprezentujących w pełni dojrzały styl Miró (Kobieta i ptaki w nocy).
Jeden styl w wielu formach
Miró projektował tkaniny i dekoracje teatralne (m.in. dla Les Ballets Russes S. Diagilewa 1926); od 1931 zaczął rzeźbić, od 1932 malował akwaforty; zajmował się także grafiką (głównie litografią, od 1930), kolażem (Hiszpańska tancerka 1928), malarstwem dekoracyjnym (m.in. malowidła w pawilonie hiszpańskim na wystawie światowej w Paryżu 1937, freski w stołówce prestiżowego uniwersytetu Harvard School w Stanach Zjednoczonych 1950), od 1944 ceramiką (dekoracje w gmachu UNESCO w Nowym Jorku 1951–58 i na lotnisku w Barcelonie 1970). Wiele miejsca w jego twórczości zajmował plakat; pierwszy powstał dla zareklamowania ostatniej wielkiej manifestacji surrealistów w 1947; najsławniejszym, który przyniósł Miró wielki rozgłos na całym świecie był plakat na Mistrzostwa Świata 1982 w piłce nożnej w Hiszpanii; jego fragment — z czerwoną piłką przypominającą słońce — do dziś wykorzystywany jest w promocji Hiszpanii. Od lat 60. do końca życia Miró uprawiał przede wszystkim rzeźbę (Siedząca kobieta z dzieckiem 1967). Przez różnorodność uprawianych przez niego gatunków sztuki, przebija się jedyny, dający się łatwo rozpoznać, indywidualny styl, łączący elementy surrealizmu, abstrakcji organicznej z wykorzystaniem znaków graficznych przywodzących na myśl sztukę prymitywną i dziecięcą. Synteza formy współgra u niego z bogatą wyobraźnią i poczuciem humoru, wzbogaconymi swoistą nastrojowością. Jego twórczość przechodziła łagodną metamorfozę bez nagłych wstrząsów i zmian. W mieście, w którym spędził ostatnią dekadę swojego długiego życia, z inicjatywy fundacji Pilar i Joan Miró, w atelier artysty istnieje obecnie Museo de Miró, gdzie zgromadzono 6 tys. jego dzieł. Zmarł 25 XII 1983, w Palma de Mallorca.
zgłoś uwagę
Ilustracje
Miró Joan, Ściana księżyca, ceramiczny fryz przy gmachu UNESCO w Paryżu, 1959fot. A. Pieńkos/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Miró Joan, Kobieta i ptak fot. A. Guranowski/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Miró Joan, Kobieta i ptak w świetle księżyca, 1949 — Tate Gallery, Londynfot. Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia