Mansur, Al- Abu Dżafar, Abū Ǧa‘far al-Manṣūr, ur. ok. 713, Al-Humajma, zm. X 775,
drugi kalif z dyn. Abbasydów od 754;
Mansur, Al- Abu Dżafar
Encyklopedia PWN
uważany za jednego z najważniejszych przedstawicieli rodu i faktycznego założyciela dynastii; brał udział w walce z Umajjadami, przez cały okres panowania borykał się z powstaniami w różnych częściach kalifatu: 755 rozkazał usunąć Abu Muslima, walczył z perskim buntownikiem Al-Mukanną, zdusił ruchy alawickie w Al-Kufie (762) oraz powstanie berberskie w Maghrebie; utalentowany organizator i administrator; 762 zał. Bagdad (tzw. Okrągłe Miasto Al-Mansura, nazwane przez niego Madinat as-Salam ‘miasto pokoju’), nową stolicę kalifatu; zainteresowany wszechstronnym rozwojem państwa, kazał budować drogi i rozwinął łączność pocztową (która miała również znaczenie dla bezpieczeństwa państwa jako sieć szpiegowska), zreorganizował system adm. na wzór sasanidzkiej Persji, wprowadził urząd wezyra (objął go ród Barmakidów); zmarł w drodze powrotnej z pielgrzymki do Mekki.
