Libia. Gospodarka
 
Encyklopedia PWN
Libia. Gospodarka.
Libia należy do eksporterów ropy naftowej (do lat 50. podstawą gospodarki było słabo rozwinięte rolnictwo), a jej eksport stanowi ok. 25% wartości PKB; 2007 produkt krajowy brutto na 1 mieszkańca wg parytetu siły nabywczej wynosił 13,1 tys. dolarów USA. Rolnictwo zaspokaja 25% rosnącego zapotrzebowania na żywność (niesprzyjające warunki klimatyczne i glebowe); od 1983 w budowie Wielka Sztuczna Rzeka (długość 2000 km) doprowadzająca wodę z podziemnych zbiorników w okolicy Tazirbu do wybrzeża Wielkiej Syrty i Bengazi; wykopano 270 studni, łączna długość wodociągów — 4040 km, areał nawadniany — 246 tys. ha. Spadek cen ropy naftowej i sankcje polityczno-ekonomiczne wobec Libii państw zachodnich i USA spowodowały obniżenie dochodów dewizowych i pogorszenie sytuacji gospodarczej w kraju (braki w zaopatrzeniu). Od końca lat 80. reprywatyzacja drobnego handlu i rzemiosła oraz liberalizacja importu towarów. Ogłoszenie 2003 przez Libię zaniechania prac nad bronią masowego rażenia spowodowało zniesienie sankcji gospodarczych (głównie USA) i wzrost inwestycji zagranicznych, głównie w sektorze energetycznym. Najwięcej zatrudnionych pracuje w sektorze usług — 60%, w przemyśle — 23%, w rolnictwie — 17%. Bezrobocie wynosi 30% (2004); 25% pracujących stanowią cudzoziemcy.
Przemysł. Najważniejsze pola ropy naft. znajdują się na południe i południowy wschód od zat. Wielka Syrta (Zalten, w grupie oaz Al-Kufra, Sarir, Audżila, Intisar i Nafura); wydobycie 69 mln t (2003); libijska ropa należy do najmniej zanieczyszczonych. Zasoby gazu ziemnego szacowane na 620 mld m3, większość wydobycia pochodzi z pól naft.; w budowie gazociąg od złoża Al-Burajka do Misraty. Bazujące na ropie naftowej elektrownie wytwarzają 14,4 mld kw·h (2003) i zaspokajają zapotrzebowanie kraju. Rozwinięty przemysł chem. (petrochemiczny., zakłady skraplania gazu ziemnego i produkcji amoniaku), spoż., materiałów budowlanych (cementowy) i metal.; ruda żelaza jest przetwarzana w kompleksie hutn. w Misracie; tradycyjne gałęzie: włók., skórz., ceramiczne, papierniczy; rzemiosło artyst. (m.in. wyroby ze złota i skóry, dywany).
Rolnictwo. Grunty orne stanowią zaledwie 1% pow. kraju, łąki i pastwiska — 8%; ziemie nawadniane stanowią 500 tys. ha (gł. w oazach); uprawa zbóż (jęczmień, pszenica), oliwek, warzyw (pomidory), drzew cytrusowych, orzeszków ziemnych, palmy daktylowej; nowocz. farmy (zwierzęta, gł. bydło i drób importowane z Wielkiej Brytanii, Argentyny i Australii) obok koczowniczej hodowli bydła, owiec, kóz i wielbłądów; w wodach przybrzeżnych połów tuńczyków i sardynek oraz gąbek.
Turystyka. W Libii zachowały się liczne zabytki powstałe w epoce antycznej (staroż. Grecja i Rzym); 2003 Libię odwiedziło 142 tys. turystów; wpływy z turystyki 75 mln dol. USA.
Transport i łączność. Sieć drogowa słabo rozwinięta (największa gęstość na północy), dł. dróg 83,2 tys. km (1999), z tego 57%o utwardzonej nawierzchni; wzdłuż wybrzeża autostrada z Tunezji do Egiptu (dł. 1822 km) z odgałęzieniami na południe (m.in. przez Sabhę do Ghat oraz do pól naft.); brak linii kol.; rurociągi naft. i gazociagi (o łącznej dł. 11 tys. km) łączą ośr. wydobycia z portami nad Wielką Syrtą i z Tobrukiem; gł. porty mor.: Trypolis, Bengazi; największe porty naft.: Az-Zuwajtina, Ras al-Unuf, Marsa al-Harika, Marsa al-Burajka i As-Sidr; przeładunek w 6 terminalach; porty lotn.: Trypolis (międzynar.), Bengazi, Sabha oraz Misrata (tylko loty krajowe). Łączność telefoniczna modernizowana; 750 tys. abonnetów telefonii stacjonarnej; w użytkowaniu 127 tys. telefonów komórkowych (2003).
Handel zagraniczny. Bilans handlu zagr. dodatni; wartość eksportu 30.4 mld dol. USA (2005), importu — 7,2 mld dol. USA; eksport ropy naft. i jej produktów, gazu skroplonego; gł. artykuły importu: maszyny i narzędzia, środki transportu, wyroby przem., żywność, żywe zwierzęta, chemikalia; gł. partnerzy handl.: Włochy, Niemcy, Turcja, Francja, Hiszpania.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia