Kuźnica Kołłątajowska,
termin wprowadzony 1884 do historiografii przez W. Smoleńskiego, w którego przekonaniu K.K. miała stanowić zespół publicystów, pracujących pod kierownictwem H. Kołłątaja;
Kuźnica Kołłątajowska
Encyklopedia PWN
użyty 1790 przez politycznych przeciwników Kołłątaja zarzut, iż w większości anonimowa, radykalna publicystyka pochodziła z „kuźni” Kołłątaja, Smoleński uznał bezpodstawnie za dowód istnienia zorganizowanego przez Kołłątaja ośrodka propagandowego, skupiającego jakoby grono radykalnych publicystów; teoria ta stała się podstawą do dalszych dywagacji, dotyczących dziejów, składu osobowego, siedziby rzekomej K.K.; w rzeczywistości K.K. stanowi fikcyjny wytwór historiografii, podobnie jak jakobini polscy; za czołowych reprezentantów K.K. uważa się: J. Dembowskiego, F.K. Dmochowskiego, F.S. Jezierskiego, A. Trębickiego.
