Kuba. Film

Kuba. Film.

Produkcja film. była przez kilkadziesiąt lat związana z działalnością spółek inwestujących w przemysł film., które zwykle bankrutowały po zrealizowaniu jednego lub kilku filmów; pierwsze atelier wybudowała spółka aukcyjna Artigasa i Quesada (zał. 1906). Import filmów z Hollywood zdominował słabą produkcję rodzimą przedstawiającą łzawe, często krwawe, melodramaty oraz tzw. farsy tropik.-erotyczne; sytuacji tej nie potrafiła zmienić ani spółka kubańsko-meksyk. CUBMEX, ani — powołany 1955 przez F. Batistę — Nar. Inst. dla Rozwoju Przemysłu Kinematograf. (INFICC). Dopiero 1959 (po rewolucji) założono Inst. Sztuki i Przemysłu Film. (ICAIC), wkrótce powstał pierwszy w Ameryce Łac. system kinematograf.; określono zadania kina, które miało być bronią rewolucji, oraz instrumentem dekolonizacji (dominował realizm na usługach rewolucji socjalist.). Do czołówki autorów pierwszych filmów-manifestów należeli reż.: T.G. Alea i J.G. Espinoza, wysłani w celach szkoleniowych do szkoły film. Centro Sperimentale w Rzymie; na Kubę przybył twórca wł. neorealizmu C. Zavattini. W 1965 gwałtownie zwiększyła się produkcja film.; twórcy sięgali do różnych źródeł inspiracji, m.in. do wł. neorealizmu, radzieckiej epiki lat 20. i ros. satyry obyczajowej okresu NEP-u, do brazylijskiej cinema nōvo (m.in. Alea, J. Fraga, M.O. Gomez), a także do afryk. folkloru, sztuki mulackiej i metyskiej oraz tzw. realizmu magicznego (wpływ A. Carpentiera i J.L. Limy); powstawały też komedie nawiązujące do rodzimej kultury plebejskiej (m.in. J.G. Espinoza), sentymentalne dramaty obyczajowe (H. Solas); kubańskie filmy coraz częściej zdobywały nagrody na międzynar. festiwalach film. (m.in. F. Canel, Alea, Gomez, Solas); filmy krótko- i średniometrażowe (m.in. S. Alváreza) pełniły gł. funkcje propagandowo-agitacyjne. Kino kubańskie lat 80. zatraciło swą ideową szczerość i formalną brawurę; dominował film obyczajowy z ambicjami dydaktyki społ. (m.in. M.O. Gomez, P. Vega), powstawały nieliczne dramaty psychol. ukazujące życie Kubańczyków w ludzkim, indywidualnym wymiarze (m.in. Alea) oraz komedie obyczajowe. Kinematografia kubańska lat 70. i 90. odznaczała się dominacją ideologii i propagandy nad realizmem i prawdą w przedstawianiu rzeczywistości; wskutek kompromitacji komunist. formuły ustrojowej nastąpił kryzys w tzw. nowych latynoamer. kinematografiach; w decydujący sposób dotknął on także i kino kubańskie. Filmowcy wykazują coraz większe zainteresowanie kinem popularnym, traktując je często w sposób przewrotny i ironiczny.

Elżbieta Królikowska — Avis