Kazimierz II Sprawiedliwy

Kazimierz II Sprawiedliwy, z dynastii Piastów, ur. 1138, zm. 5 V 1194,

książę pol., najmłodszy syn Bolesława III Krzywoustego (być może pogrobowiec) i jego drugiej żony Salomei, brat m.in. — przyrodni Władysława II, rodzony Bolesława IV Kędzierzawego, Mieszka III Starego i Henryka, z małżeństwa z Heleną, siostrą Konrada III ks. morawskiego (od 1188 czeskiego), pozostawił 2 nieletnich synów: Leszka Białego i Konrada I Mazowieckiego.

1157–63 przebywał w Niemczech jako zakładnik; po śmierci Henryka sandomierskiego (1166) Bolesław IV Kędzierzawy wydzielił K. dzielnicę z ośr. w Wiślicy; 1177 został powołany przez panów małopol. na tron krak. jako princeps, usunął starszego brata Mieszka III Starego; 1180 na zjeździe w Łęczycy nadał przywileje duchowieństwu pol., zyskując jego poparcie; 1184 uznał zwierzchnictwo cesarza, 1186 uzyskał Kujawy i Mazowsze po śmierci Leszka, syna Bolesława Kędzierzawego; 1189 interweniował na Rusi Halickiej, którą interesował się jako mąż ks. ruskiej Heleny, i przywrócił tron Włodzimierzowi Jarosławowiczowi; 1191 pozbawiony tronu przez Mieszka III Starego, odzyskał go dzięki posiłkom ruskim; 1193 zorganizował zwycięską wyprawę na Jaćwingów.