Kazań
 
Encyklopedia PWN
Kazań, Kazạń,
m. w Rosji, na l. brzegu Wołgi, przy ujściu do niej Kamienki;
— 1,1 mln mieszk. (2008), w tym ponad 1/2 Rosjan i 40% Tatarów.; gł. ośr. gosp. i kult.-nauk. republiki; przemysł maszyn., chem. (m.in. włókno syntet., gumowy), futrzarski, skórz.-obuwniczy, włók., spoż.; wielki port rzeczny; ważny węzeł komunik.; 11 szkół wyższych (w tym uniw., zał. 1804); filia Ros. Akad. Nauk, liczne inst. nauk.-badawcze; muzea (m.in. sztuki tatar.).
Historia. Założony w XIII w. przez Bułgarów wołżańsko-kamskich; następnie w Złotej Ordzie, po jej rozpadzie od 1438 stol. chanatu kazańskiego i ważny ośrodek handl. Powołża (na szlaku Europa–Azja); zdobyty przez wojska moskiewskie (pod dowództwem Iwana IV Groźnego) i 1552 przyłączony do Rosji; od 1708 stol. guberni, ośr. budowy statków i sukienniczy (pierwsza manufaktura 1714); po zał. uniw. wielonarodowy ośr. studencki (rozruchy na uczelni 1861 i 1867) oraz rewolucyjno-demokr. (np. kazański spisek Ziemli i Woli 1863); po zdobyciu władzy przez bolszewików 1917–20 ośr. ruchu nar. Tatarów i centrum rel. muzułmanów ros.; po zdobyciu przez Armię Czerwoną od V 1920 stol. Tatar. ASRR, a od 1991 Tatarstanu.
Zabytki. Kreml z murami i basztami m.in. Spasską (XVI–XVII w.) i Siumbeki (XVII–XVIII w.), soborem Błagowieszczeńskim (XVI w., rekonstruowany XVII–XVIII w.), cerkwią pałacową (XVIII w.), eklektycznym pałacem gubernatora (XIX w.) — zespół wpisany na Listę Świat. Dziedzictwa Kult. i Przyr. UNESCO; w mieście sobór Petropawłowski (XVIII w.) z dzwonnicą, 2 meczety (XVIII w.), budowle klasycyst. z XIX w., m.in. uniwersytet.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia