Kantor Tadeusz
 
Encyklopedia PWN
Kantor Tadeusz, ur. 6 IV 1915, Wielopole Skrzyńskie, zm. 8 XII 1990, Kraków,
malarz, reżyser, scenograf, teoretyk sztuki.
1939 absolwent krakowskiej ASP (1948 i 1969 profesor tamże); założył i 1942–44 kierował tajnym, eksperymentalnym Teatrem Niezależnym w Krakowie (m.in. wystawienie Balladyny J. Słowackiego 1943); twórca (1956), kierownik artystyczny i reżyser teatru Cricot 2; inscenizacje w Cricot 2 — adaptacje Kantora dramatów S.I. Witkiewicza (W małym dworku 1961, Wariat i zakonnica 1963) oraz według własnych scenariuszy: Umarła klasa (1975), Wielopole, Wielopole (1980), Niech szczezną artyści (1985), Nigdy tu już nie powrócę (1988), Dzisiaj są moje urodziny (1991 — premiera po śmierci Kantora); manifesty teatralne: Informel (1960), Teatr zerowy (1963), Teatr wydarzeń (1968), Teatr śmierci (1975); założył Grupę Młodych Plastyków (1945), był współzałożycielem II Grupy Krakowskiej i Galerii Krzysztofory (1957); bezpośrednio po II wojnie światowej tworzył obrazy nawiązujące do drugiej fazy surrealizmu; projekty dekoracji dla teatrów dramatycznych; od 1955 wystawiał obrazy w stylu informel, w których spontaniczny zapis gestu przerodził się szybko w malarstwo materii; od 1964 w jego obrazach pojawiły się przedmioty, „opakowania” ludzkie (ubrania, parasole), ambalaże; organizował również happeningi (m.in. Cricotage 1965, Panoramiczny happening morski 1967); wydał: Metamorphoses (1982), Wielopole, Wielopole (eseje i partytura spektaklu, 1984); otrzymał liczne nagrody i odznaczenia, m.in. francuską Legię Honorową (1981).
Bibliografia
W. BOROWSKI Kantor, Warszawa 1982;
K. PLEŚNIAROWICZ Teatr Śmierci Tadeusza Kantora, Chotomów 1990;
J. KŁOSSOWICZ Tadeusz Kantor. Teatr, Kraków 1991;
K. MIKLASZEWSKI Spotkania z Tadeuszem Kantorem, Kraków 1992;
A. SKIBA-LICKEL Aktor według Kantora, Wrocław 1995;
J. KOTT Kadysz. Strony o Tadeuszu Kantorze, Gdańsk 1997;
K. PLEŚNIAROWICZ Kantor. Artysta końca wieku, Wrocław 1997;
W cieniu krzesła. Malarstwo i sztuka przedmiotu Tadeusza Kantora, red. T. Gryglewicz, Kraków 1997.
zgłoś uwagę
Ilustracje
Kantor Tadeusz, Kompozycja, 1958. Muzeum Narodowe w Krakowiefot. Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Kantor Tadeusz, Obraz z czerwonym rozbryzgiem — Muzeum Narodowe, Warszawafot. T. Żółtowska-Huszcza/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia