Holandia. Warunki naturalne
 
Encyklopedia PWN
Holandia. Warunki naturalne.
Kraj nizinny; w północnej i środkowej części niziny polodowcowe, w zachodniej — nadmor., pokryte osadami gliniastymi, piaszczystymi, ilastymi i torfowymi; średnia wys. 10 m; w zachodniej części kraju, podlegającej ruchom obniżającym (10 cm na 100 lat) — depresje (25% pow. Holandii) i tereny wyniesione do 1 m (35% pow.); na wschodzie pagórki morenowe o wysokość do 100 m, na południu wapienne wysoczyzny Limburgii (wysokość do 321 m), pokryte lessem; wybrzeże środkowe i północne wyrównane z wałami wydmowymi, południowe — silnie rozczłonkowane, zwłaszcza w ujściach Renu, Mozy i Skaldy; liczne przybrzeżne piaszczyste wyspy, największe: Walcheren, Noord-Beveland, Zuid-Beveland (W. Zelandzkie) i Texel w W. Zachodniofryzyjskich, oddzielonych od lądu płytkim morzem Waddenzee (M. Wattowe); długość linii brzegowej (ok. 750 km, z wyspami ponad 1000 km) ulega stałemu skracaniu w wyniku prac hydrotechnicznych. Klimat umiarkowany ciepły, mor.; średnia temperatura w styczniu 1,7°C, w lipcu 17°C; średnia roczna suma opadów 770 mm; częste mgły i wiatry (360 dni wietrznych w roku); na wybrzeżu sztormy powodujące powodzie mor. (ostatnia katastrofalna 1953). Od XIII w. walka z transgresją mor.; budowa obwałowań brzegów mor. i koryt rzecznych oraz kanałów odwadniających; osuszanie terenów nadmor., jezior, od 1932 zbiornika Ijsselmeer, powstałego w wyniku odcięcia tamą Afsluitdijk zat. Zuiderzee od M. Północnego; 1958–86 w ramach Delta-Planu odgrodzenie tamami (wyposażonymi w śluzy) ujść Renu, Mozy i Skaldy Wschodniej od M. Północnego; zwiększenie powierzchni kraju z 33,6 tys. km2 (1960) do 41,5 tys. km2 (1992). Uregulowane dolne biegi Renu, Mozy i kanały śródlądowe (gł.: Księżniczki Małgorzaty, Overijssel, Amsterdam–Ren, M. Północnego) stanowią ważne szlaki komunik. (o łącznej dł. ok. 5 tys. km). Resztki naturalnej roślinności; lasy (ok. 8% pow.), przeważnie sosnowe i dębowe, występują w środkowej części (prow. Geldria), w strefie nadmor. — wrzosowiska i torfowiska. Gleby wytworzone i przekształcone przez człowieka: na terenach polderów (osuszone jeziora i zatoki mor.) — marsze oraz gleby brunatne i płowe. Obszary chronione zajmują 15,6% pow. kraju (2007).
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia