Henryk III Walezy, ostatni z dynastii Walezjuszów, ur. 19 IX 1551, Fontainebleau, zm. 2 VIII 1589, Saint-Cloud k. Paryża,
król Polski 1573–75, Francji od 1574, syn króla francuskiego Henryka II i Katarzyny Medycejskiej.
Henryk III Walezy
Encyklopedia PWN
fot. Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
1567 generalny namiestnik królestwa; współinicjator nocy św. Bartłomieja; 1574 (po podpisaniu artykułów henrykowskich i pacta conventa) koronowany w Krakowie; jego rządy w Polsce cechowała nieznajomość stosunków, niekorzystny wybór doradców (Zborowscy) oraz małe zainteresowanie sprawami polskimi; na wieść o śmierci brata, Karola IX, Henryk III Walezy potajemnie opuścił Polskę (VI 1574) i objął tron francuski; panowanie Henryka III Walezego we Francji (faktyczne rządy matki, Katarzyny Medycejskiej) przypadło na okres wojen religijnych; zagrożony intrygami przez Gwizjuszów, król wszedł w porozumienie z hugenotami, wyznaczając na swego następcę Henryka III, króla Nawarry (Henryka IV); zasztyletowany przez mnicha J. Clémenta.
