Harijana
 
Encyklopedia PWN
Harijana, hindi Hariyānā, ang. Haryana,
stan w północnych Indiach;
pow. 44,2 tys. km2, 24,5 mln mieszk. (2008); stol. Czandigarh; obejmuje środkową część aluwialnej Niz. Hindustańskiej i pogórze Śiwaliku (Himalaje); gł. rz. Jamuna (na granicy ze stanem Uttar Pradeś); gęsta sieć kanałów nawadniających; stan roln. — w rolnictwie pracuje ok. 90% ludności zawodowo czynnej; uprawa zbóż (pszenica, jęczmień, ryż, proso), bawełny, trzciny cukrowej, ciecierzycy, roślin oleistych; hodowla bydła i bawołów; w większych m.: Ambala, Karnal, Hissar, Bhiwani — przemysł włók. i spoż. oraz rzemiosło.
Historia. Region Harijana był kolebką religii i kultury hinduskiej; tutaj rozegrała się wielka bitwa opisana w Mahabharacie, w czasie której bóg Kryszna wygłosił swe pouczenie skierowane do wojownika Ardźuny, zawarte w poemacie Bhagawadgita, uważanym przez hindusów za najważniejszy kodeks etyki; pierwszymi znanymi osadnikami na tym terenie byli Arjowie; Harijana leżała na szlaku kolejnych fal migracji, począwszy od czasów Aleksandra III Wielkiego (326 p.n.e.); była miejscem wielu bitew decydujących dla dziejów Indii, m.in. pod Panipatem 1526, która zapoczątkowała okres panowania Mogołów, i 1739, kiedy pokonane zostały siły Marathów, co otworzyło drogę Brytyjczykom do uzyskania kontroli nad Indiami; 1803 obszar obejmujący obecny stan Harijana został przekazany Kompanii Wschodnioind.; 1832 przyłączony do Prowincji Północno-Zachodniej; od 1947 w granicach stanu Pendżab; 1966 utworzono stan Harijana, czyniąc zadość dążeniom utworzenia stanów jednojęzykowych.
zgłoś uwagę
Ilustracje
Le Corbusier, Pałac rządowy w Chandigarh, Pendżab, 1951 fot. Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia