Gęsiówka,
teren dawnego więzienia wojsk. u zbiegu ulic Gęsiej (stąd nazwa) i Zamenhofa w Warszawie; podczas okupacji niem. więzienie i obóz koncentracyjny;
Gęsiówka
Encyklopedia PWN
podczas okupacji niem. 15 XI 1940–19 VI 1943 centralne więzienie dla Żydów na terenie getta; mieściło się w budynku dawnego więzienia wojsk.; przeciętnie przebywało tu ok. 1,3 tys. więźniów; VII 1943, po likwidacji getta, Niemcy na terenie więzienia zorganizowali obóz koncentracyjny (ul. Gęsia od Zamenhofa do Okopowej), w którym przebywało ponad 5 tys. Żydów (31 VIII 1943 przybył pierwszy transport z obozu koncentracyjnego Auschwitz) z Grecji, Francji, Niemiec i od 1944 z Węgier; więźniów zatrudniono przy wydobywaniu cegieł i złomu na terenie byłego getta; jedna z brygad roboczych zajmowała się paleniem przy ul. Gęsiej 45 zwłok więźniów Pawiaka, rozstrzeliwanych w ruinach getta; w końcu VII 1944 Niemcy wywieźli ok. 4 tys. więźniów do obozu koncentracyjnego w Dachau; pozostało kilkuset więźniów, do których 31 VII dołączono grupę Żydów z więzienia na Pawiaku; 5 VIII 1944 powstańcy z batalionu AK „Zośka” wyzwolili 348 więźniów (wielu z nich walczyło i zginęło w powstaniu warszawskim 1944). Na terenie i w pobliżu G. Niemcy rozstrzeliwali pol. więźniów politycznych. 5 VIII 1994 na budynku przy ul. Anielewicza 34 (dawna Gęsia) wmurowano tablicę z napisem w języku pol. i hebrajskim informującą o akcji batalionu „Zośka”.
