Gabčíkovo
 
Encyklopedia PWN
Gabčíkovo,
zapora i elektrownia na Dunaju, na granicy węg.-słowac.;
1978 rozpoczęto budowę dużego kompleksu hydroenerg. Gabčíkovo–Nagymaros. Pierwotnie miał się on składać z dużego zbiornika zamkniętego jazem Dunakiliti i żeglugowego kanału bocznego o dł. 30 km, doprowadzającego wodę do zapory Gabčíkovo oraz do położonego 100 km w dół rzeki drugiego zbiornika wyrównawczego Nagymaros. W 1989, gł. z powodów ekon., Węgry wycofały się z projektu, przerywając prace przy dolnym stopniu. Czechosłowacja, a następnie Słowacja podjęła samodzielnie prace przy budowie zapory Gabčíkovo i kanału bocznego. W 1993 stopień wodny pod nazwą Gabčíkovo/Čunovo został ukończony. Pomiędzy Węgrami a Słowacją trwa spór o zasadność jednostronnego zerwania umowy z 1977, zmianę biegu granicy między państwami, którą wyznacza gł. nurt rzeki, a także skierowanie większości przepływu do kanału bocznego, co ma poważne skutki ekol. w dolinie rzeki. W 1993 spornymi kwestiami, na wniosek Węgier, zajął się Międzynar. Trybunał Sprawiedliwości w Hadze, który 1997 przyznał Słowacji prawo budowania zapory samodzielnie, lecz bez prawa ograniczania ilości wody spływającej na Węgry. Stopień wodny znacznie poprawił żeglugę do granicy austr. i jest uważany za jedno z najnowocześniejszych rozwiązań w świecie; dla Słowacji istotna jest także energ. funkcja obiektu (elektrownia o mocy 205 MW).
zgłoś uwagę
Ilustracje
Dunaj, stopień wodny Gabčíkovo/Čunovofot. M. Więckowski/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia