Finlandia. Warunki naturalne
 
Encyklopedia PWN
Finlandia. Warunki naturalne.
Powierzchnia Finlandii jest przeważnie nizinna, o młodej rzeźbie polodowcowej; w środkowej części Finlandii, między wałami moren czołowych Salpausselkä na południu i Suomenselkä na północy, rozciąga się Pojezierze Fińskie z ponad 60 tys. jezior, największymi są: Saimaa (4400 km2 ), Päijänne (1065 km2), Kalla i Oulu; wody wewn. w Finlandii zajmują ogółem 33,6 tys. km2 (prawie 10% pow. kraju); na wschodzie, wzdłuż granicy z Rosją — wyż. Maanselkä o wys. 300–400 m; na północy — Wyż. Lapońska stanowiąca część przedgórza G. Skandynawskich; w północnej części Finlandii jezior jest mniej, największe Inari (1386 km2); na północno-zachodnim krańcu, przy granicy z Norwegią, najwyższy szczyt Finlandii — Haltiatunturi (1328 m); nad Zat. Botnicką i Zat. Fińską — niziny; linia brzegowa dobrze rozwinięta, wybrzeże rozczłonkowane, gł. skjerowe z licznymi, niewielkimi wyspami i zatokami typu fiordowego. Klimat umiarkowany chłodny, na południu łagodzony wpływami mor.; średnia temp. w lutym od –16°C i –12°C na północy, do –7°C na południowym wschodzie i –8°C na południowym zachodzie, w lipcu od 13–15°C na północy do 16–17°C na południu; ujemne temperatury od listopada do marca powodują zamarzanie jezior i mor. wód przybrzeżnych; roczna suma opadów 500–600 mm; trwała pokrywa śnieżna utrzymuje się przez 2–4 mies. na południu i 6–7 mies. na północy. Rzeki Finlandii są przeważnie krótkie (najdłuższe Kemi i Torne) i zasobne w wodę; na rzekach progi i wodospady — największy Imatra (wys. 18,4 m); jeziora, rzeki i kanały tworzą wielki system dróg wodnych wykorzystywanych do żeglugi, spławu drewna i celów energetycznych. Finlandia jest najbardziej zalesionym krajem Europy, lasy zajmują74% pow. (2008); na południowym zachodzie obok lasów iglastych występują lasy mieszane i liściaste, w części środkowej i północnej — sosnowo-świerkowe oraz brzozowe (gł. Laponia); na północy lasy brzozowe na wyższych obszarach przechodzą w tundrę; liczne są bagna i torfowiska; przyroda w Finlandia jest chroniona w wielu parkach nar. (łączna pow. 8,8 tys. km2, 2008), największe to Lemmenjoki i Urho Kekkonen.
zgłoś uwagę
Ilustracje
Fińskie, Pojezierze, okolice Kuopio (Finlandia)fot. J. Puskarz/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Łoś (Alces alces), Finlandiafot. J. Puskarz/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia