Falanga Hiszpańska, Falange Española,
hiszp. partia polityczna, założona X 1933 przez J.A. Primo de Riverę;
Falanga Hiszpańska
Encyklopedia PWN
1934 połączona z nacjonalistyczną organizacją syndykalną o nazwie: Junty Ofensywy Narodowo-Syndykalistycznej (JONS, założona 1931); oba ugrupowania powstały w środowiskach inteligenckiej i mieszczańskiej młodzieży inspirowanej wzorami ideowymi i organizacyjnymi włoskiego faszyzmu i niemieckiego nazizmu. Program nacjonalistyczny; dążyła do utworzenia państwa totalnego; przyjęła zasadę 1-osobowego kierownictwa (szef narodowy: Primo de Rivera); powołała milicję partyjną o charakterze terrorystycznym; współpracowała z włoską Narodową Partią Faszystowską oraz NSDAP. Zdecydowanie wroga republice 1931–36, po zwycięstwie wyborczym Frontu Ludowego zdelegalizowana (III 1936). W przygotowaniu przewrotu wojsk. VII 1936 nie odegrała istotnej roli, poparła go jednak zdecydowanie; jej ideologia stała się oficjalną ideologią nowego systemu; na mocy dekretu F. Franco z 1937 poddana jego kierownictwu jako jedyna legalna partia polityczna, przyjęła nazwę: Hiszpańska Falanga Tradycjonalistyczna i Junty Ofensywy Narodowo-Syndykalistycznej (FET y de las JONS); weszli do niej członkowie rozwiązanych ugrupowań monarchistycznych oraz wielu oficerów armii, którzy nadali jej zachowawczy charakter. Uważana za jeden z filarów systemu władzy Franco, nie odgrywała samodzielnej roli politycznej; od lat 50. traciła znaczenie; 1957 nabrała charakteru ruchu politycznego, 1967 została zastąpiona przez Ruch Narodowy (rozwiązany 1977).
