Ehrlich Paul
 
Encyklopedia PWN
Ehrlich
[ẹ:rlıś]
Paul Wymowa, ur. 14 III 1854, Strzelin (niem. Strehlen), zm. 20 VIII 1915, Bad Homburg vor der Höhe,
niemiecki lekarz, immunolog, chemik i bakteriolog, pionier współczesnej chemioterapii.
Kalendarium
Urodził się 14 III 1854 w Strzelinie na Śląsku (niemieckie Strehlen) w rodzinie żydowskiej, był synem Ismara Ehrlicha i Rosy Weigert. Uczęszczał do gimnazjum we Wrocławiu, jednak nie był dobrym uczniem, najwięcej kłopotów miał z przedmiotami humanistycznymi. Po ukończeniu gimnazjum zdecydował się na studia medyczne, które kontynuował we Wrocławiu, Strasburgu, Breisgau i Lipsku. Mimo że nie był wybitnym studentem, 1878 otrzymał tytuł doktora medycyny. Już wtedy zajmował się problematyką mającą mu później przynieść światowy rozgłos i wiele nagród. Jego praca doktorska opisywała zagadnienia związane z barwieniem tkanek i klasyfikowania w ten sposób komórek. Od 1878 rozpoczął pracę w berlińskiej Kilinice Medycznej, gdzie kontynuował swoje badania. W 1882 otrzymał tytuł profesora.
Poszukiwanie „magicznych kul”
W 1890 Ehrlich został asystentem Roberta Kocha w Instytucie Chorób Infekcyjnych. W 1896 roku został dyrektorem Instytutu Szczepionek i Surowic w Steglitz w Berlinie. Od 1899 był dyrektorem Doświadczalnego Instytutu Terapii (zwanego później Instytutem Ehrlicha) we Frankfurcie nad Menem. Prowadził badania w dziedzinie immunologii — nad leukocytami, gł. mechanizmem powstawania granulocytów i monocytów oraz stworzył teorię łańcuchów bocznych, mającą wyjaśniać różnorodne zjawiska odpornościowe (pomimo błędów przyczyniła się ona do poznania mechanizmów odpornościowych). Przyczynił się do rozwoju bakteriologii — opracowując metody barwienia preparatów biologicznych do badań mikroskopowych (stosował anilinę, co umożliwiało rozróżnienie różnych typów krwinek białych) i odkrył toksoidy (jady bakteryjne pozbawione właściwości toksycznych); barwiąc preparaty barwnikami anilinowymi, zauważył ich działanie na żywe organizmy — 1891 wysunął koncepcję zastosowania środków chemicznych do zwalczania chorób infekcyjnych.
Za swój cel uznawał znelezienie „magicznych kul” niszczących zarazki i równocześnie będących nieszkodliwymi dla organizmu. Jego prace doceniono 1908, kiedy przyznano mu Nagrodę Nobla w dziedzinie fizjologii i medycyny, za prace nad odpornością organizmów.
Sukces po Noblu
Największą sławę i trwałe miejsce w historii medycyny zapewniło Ehrlichowi jednak dopiero odkrycie z 1909, czyli rok po otrzymaniu Nagrody Nobla. Jego wieloletnie badania związków arsenoorganicznych, doprowadziły do odkrycia pierwszych skutecznych leków do zwalczania kiły. Lekami tymi były: salwarsan (odkryty wraz z S. Hatą), tzw. preparat 606, który był 606. kolejno zbadanym związkiem, po raz pierwszy podanym 1909 kilku królikom zakażonym kiłą (później skutecznie stosowanym przez ludzi) oraz neosalwarsan (odkryty 1912), tzw. preparat 914) lub acetarsol — znacznie mniej toksyczny od salwarsanu. W ten sposób Ehrlich stał się twórcą nowoczesnej chemioterapii, publikując swe badania m.in. w Abhandlungen über Salvarsan (t. 1–2 1911–14). Po tych odkryciach Ehrlich był jednym z kandydatów do ponownego uhonorowania Nagrodą Nobla, jednak zmarł wcześniej na zawał serca — 20 VIII 1915 w Bad Homburg vor der Höhe.
Życie rodzinne
Od 1883 Ehrlich był w związku małżeńskim z Hedwig Pinkus, z którą miał dwie córki Stephanie i Marianne. Mimo licznych zaszczytów (m.in. dziesiątek prestiżowych nagród i członkostwa ponad 80 towarzystw naukowych na całymn świecie), pozostał czlowiekiem skromnym. Za największe wady naukowca uznawano: bałaganiarstwo, roztargnienie i skłonność do cygar, których palił kilkadziesiąt dziennie. W Strzelinie (miejscu urodzenia Ehrlicha) 2004 odsłonięto pomnik tego wybitnego naukowca.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia