Dzieje Apostolskie,
księga Nowego Testamentu opisująca początki Kościoła (30 r.–ok. 62 r. n.e.) i interpretująca je teologicznie.
Dzieje Apostolskie
Encyklopedia PWN
Osią akcji Dziejów Apostolskich jest rozprzestrzenianie się Dobrej Nowiny od Jerozolimy po Rzym. Główne tematy teologiczne to: Jezus jako Mesjasz, Pan i Zbawca, obecność Ducha Świętego w Kościele oraz życie Kościoła (chrzest, Eucharystia, miłość braterska, katecheza); brak motywów eschatologicznych zwraca uwagę na chrześcijańską ideę „dzisiaj”. Pierwsza część (czasy odleglejsze dla autora), dotycząca początków chrześcijaństwa w Jerozolimie i jej pobliżu, odznacza się strukturą epizodyczną i idealizacją, a jej główną postacią jest Piotr; część druga, o działalności misyjnej Pawła, zawiera narrację bardziej ciągłą. Kolejne tematy Dziejów Apostolskich to: Wniebowstąpienie Chrystusa, Zesłanie Ducha Świętego, przyjmowanie chrześcijaństwa w środowisku żydowskim, sposób życia wspólnoty jerozolimskiej, ustanowienie przełożonych dla chrześcijan grekojęzycznych, męczeństwo św. Szczepana; z życia Pawła opisano ujętą w 3 podróże jego działalność misyjną, udział w tzw. Soborze Jerozolimskim (ok. 49 r.), jego aresztowanie w Jerozolimie (ok. 58 r.), proces w Cezarei Palestyńskiej i podróż statkiem do Rzymu. Dzieje Apostolskie powstały ok. 80 r. lub po 90 r., niedługo po Ewangelii Łukasza, której są dalszym ciągiem. Według przekazów patrystycznych sięgających końca II w. autorem obydwu utworów jest Łukasz, uczeń Pawła z Tarsu, znany z jego listów, który towarzyszył mu w części podróży. Pewną przeszkodą dla przyjęcia autorstwa ucznia Pawła jest jednak to, że dzieło nie podejmuje jego teologii. Pod względem literackim Dzieje Apostolskie naśladują cechy gatunkowe historiografii starożytnej, zwłaszcza hellenistycznych historii krajów i ludów; na tych wzorach jest oparte opracowanie fabuły oraz liczne mowy, które historycy starożytni zwykle redagowali sami, starając się stworzyć teksty odpowiednie do opisanych sytuacji (mowy z Dziejów Apostolskich nie są więc stenogramami, lecz teologicznymi syntezami nauki ówczesnego Kościoła).
