Czyżewski Tytus, ur. 28 XII 1880, Przyszowa k. Limanowej, zm. 6 V 1945, Kraków,
malarz, poeta, krytyk artyst.;
Czyżewski Tytus
Encyklopedia PWN
Współtwórca grupy Formiści (i jego organu „Formiści”), jeden z teoretyków formizmu; brał także udział w pierwszych wystąpieniach pol. futurystów. Początkowo dążył do zdynamizowania i uproszczenia formy (geometryzacja linii), sięgając do wzorów podhalańskiej sztuki lud. (liczne Madonny, Zbójnik); tworzył także polichromowane kompozycje wielopłaszczyznowe (drewno, tekturę); po 1926 pracował gł. nad stworzeniem własnych założeń koloryst. (martwe natury, np. Martwa natura z konikiem, portrety, pejzaże o harmonijnej kompozycji, utrzymane zwykle w rozbielonej tonacji: różowej, zielonej lub fioletowej). Jako poeta przeszedł ewolucję od poetyki futurystycznej i fascynacji XX-wieczną techniką (Zielone oko, Poezje formistyczne 1920, Noc-dzień. Mechaniczny instynkt elektryczny 1922) do oryginalnych stylizacji lud., nawiązujących do folkloru podhalańskiego (Pastorałki 1925) i krak. (Lajkonik w chmurach 1936); autor groteskowych utworów scenicznych (Osioł i słońce w metamorfozie, Wąż, Orfeusz i Euridika oba 1922) i przekładów utworów poetów fr. (m.in. G. Apollinaire’a).
